نقش پیچیدگی عملیات در تأثیر کیفیت حسابرسی بر ریسک بانک‌ها

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 کارشناس ارشد، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شاخص‌های حسابرسی بر ابعاد ریسک بانک‌های پذیرفته‌شده در فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران با تأکید بر نقش میانجیگری پیچیدگی عملیات است.
روش: جامعه آماری پژوهش، کلیه بانک‌های پذیرفته‌شده در فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری شامل 16 بانک (144 سال ـ شرکت) در بازه زمانی 1389 تا 1397 در نظر گرفته شد. به‌‍منظور واکاوی تأثیر تعاملی متغیرها، از مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) و برای تحلیل الگو، از رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) در نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس استفاده شد.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌ها، در بین بانک‌های پذیرفته‌شده در فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران، شاخص‌های حسابرسی بر ابعاد ریسک بانک‌ها و پیچیدگی عملیات بانک‌ها تأثیر منفی و معناداری دارند. افزون بر این، با استفاده از آزمون سوبل، نتایج حاکی از این بود که پیچیدگی عملیات بانک‌ها به‌عنوان متغیر میانجی، بر رابطه بین شاخص‌های حسابرسی و ابعاد ریسک بانک‌ها تأثیر مثبت و معناداری می‌گذارد. یافته مهم دیگر پژوهش این بود که با استفاده آماره VAF مشخص شد 25 درصد از تأثیر کل شاخص‌های حسابرسی بر ابعاد ریسک، از طریق غیرمستقیم و توسط متغیر میانجی پیچیدگی عملیات بانک‌ها انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش، ریسک بانک‌ها متأثر از پیچیدگی عملیات است و ابعاد حسابرسی بر این دو عامل تأثیر دارد. بنابراین، اندازه حسابرس، تغییر و دوره تصدی مدیران و مؤسسه حسابرسی، درصد تحریف‌های کشف و گزارش ‌شده، تخصص حسابرس و شناخت وی از صنعت بانکداری، شهرت و شاخص کنترل کیفیت حسابرسی بر پیچیدگی عملیات و ریسک بانک‌ها تأثیر شایان ‌توجهی دارند که هنگام انتخاب حسابرس توسط مدیران بانک باید به آنها توجه شود. این یافته در مؤسسه‌های حسابرسی، برای تعیین مدیران و گروه حسابرسی نیز اهمیت بسزایی دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Operations Complexity in the Effect of Auditing Quality on Banks' Risk

نویسندگان [English]

  • Navid Reza Namazi 1
  • Hassan Esmaeilpour 2
1 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences, Economics and Management, Shiraz University, Shiraz, Iran.
2 MSc., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences, Economics and Management, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this study is to investigate the effect of audit indicators on the risk dimensions of banks listed on the Tehran Stock Exchange and OTC with emphasis on the mediating role of the complexity of operations.
Methods: The statistical population of the study is all banks listed on the Tehran Stock Exchange and OTC. The statistical sample included 16 banks (144 years-company) in the period 2008 to 2018. In order to analyze the interactive effect of variables, Structural Equation Modeling (SEM) was used and for pattern analysis, the partial least squares (PLS) approach was used using Smart PLS software.
Results: The results showed that among the banks listed on the Tehran Stock Exchange and OTC, auditing indicators have a negative and significant effect on the risk dimensions of banks and the complexity of banks' operations. In addition, using the Subel test, the results showed that the complexity of banks 'operations as an intermediary variable has a positive and significant effect on the relationship between audit indicators and banks' risk dimensions. Another important finding of the study was that using VAF statistics, it was found that 25 percent of the impact of total audit indicators on the dimensions of risk, is indirectly through the mediating variable of banking operations complexity.
Conclusion: According to the research findings, banks' risk is affected by the complexity of operations and audit dimensions affect these two factors. Therefore, the size of the auditor, change and tenure of managers and the audit firm, the percentage of distortions detected and reported, the auditor's expertise and knowledge of the banking industry, reputation and audit quality control index have a significant effect on the complexity of operations and risk of banks. The auditor should be considered by the bank managers. This finding is also important in determining the management and audit team in audit firms.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Z-score index
  • Income standard deviation index
  • Auditing indicators
  • Bank risk indicators
  • Complexity of bank operations
آراد، حامد؛ مشعشعی، سید محمد؛ اسکندری، دل‌آرا (1399). بررسی سطوح تاب‎آوری فردی، استرس حسـابرس و روش‌هـای تقلیل‌دهنده کیفیت در حرفه حسابرسی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 27(2)، 154-179.
اعتمادی، حسین؛ لطفی، سلمان (1395). پیش‎بینی تغییر حسابرس با استفاده از متغیرهای درماندگی مالی: رویکرد داده‌کاوی. پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، 8(29)، 125- 148.
امیری، حسین (1397). ارزیابی کارایی بانک‎های منتخب در ایران و ارتباط آن با متغیرهای درون بانکی و کلان اقتصادی. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 26(7)، 89- 114.  
بدیعی، حسین؛ حساس‌یگانه، یحیی؛ ثقفی، علی؛ باباجانی، جعفر (1398). آزمون کیفیت حسابرسی و سازوکارهای حاکمیت شرکتی. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 8(31)، 261-272.
پوریان، محمدتقی (1396). نقد نظریه انتخاب عقلانی در تصمیم‎گیری سیاست‎های راهبردی. پژوهش‌های راهبردی سیاست، 23(6)، 209- 227.
جگروند، مهدی؛ نوری، شاهرخ؛ جمشیدی، بابک (1397). بررسی تأثیر پیچیدگی حسابداری و شفافیت گزارشگری مالی شرکت بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرس. دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 1(4)، 29-42.
درگاهی، حسن؛ قاسمی، مجتبی؛ فتح‌اللهی، سجاد (1399). اثر جرم مالی چک برگشتی بر ریسک اعتباری بانک‌ها و رشد اقتصادی با تأکید بر شاخص اجرای قانون: رویکرد پنل استانی. فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 10(40)، 7-32.
دهقان‌دهنوی، محمدعلی؛ محرم اوغلی، اویس؛ بائی، محیا (1396). عوامل تعیین‌کننده ریسک‌پذیری بانک‌ها در ایران با تأکید بر ساختار مالکیت. تحقیقات مالی، 19(1)، 61-80.
راعی، رضا؛ باجلان، سعید؛ عجم، علیرضا (1400). بررسی کارایی مدل N/1 در انتخاب پرتفوی. تحقیقات مالی، 23(1)، 1-16.
راعی، رضا؛ باسخا، حامد؛ مهدی‌خواه، حسین (1399). بهینه‌سازی سبد سهام با استفاده از روش Mean-CVaR و رویکرد ناهم‌سانی واریانس شرطی متقارن و نامتقارن. تحقیقات مالی، 22(2)، 149-159.
شوال‌پور، سعید؛ اشعری، الهام (1392). بررسی تأثیر ریسک اعتباری بر سودآوری بانک‌ها در ایران. تحقیقات مالی، 15(2)، 229-246.
صالحی، اله‌کرم؛ بزرگ‌مهریان، شاهرخ؛ جنت‌مکان، حسین (1396). بررسی تأثیر پیچیدگی اطلاعات حسابداری بر تأخیر ارائه صورت‌های مالی حسابرسی شده و عدم‌ تقارن اطلاعاتی با تأکید بر نقش کیفیت حسابرسی. دانش حسابداری مالی، 14(3)، 87-116.
عباسیان، عزت‌اله؛ فلاحی، سامان؛ رحمانی، عبدالصمد (1395). اثر تنوع‌بخشی در پرتفوی تسهیلات بر ریسک اعتباری بانک‌ها. تحقیقات مالی، 18(1)، 149-166.
علوی طبری، حسین؛ بشیری‌منش، نازنین (1392). اثر کیفیت حسابرسی و تغییر حسابرس بر بازار سرمایه. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 2(6)، 65-76.
فروغی راد، رسول؛ بزاززاده تربتی، حمیدرضا (1398). تأثیر استرس کار حسابرسان بر کیفیت حسابرسی. فصلنامه دانش حسابرسـی، 19(74)، 151-174.
کمیجانی، اکبر؛ فلاحی، سامان (1395). شناسایی عوامل درونی تأثیرگذار بر ریسک اعتباری بانک‎ها. تحقیقات اقتصادی، 116، 635- 652.  
مرادی، محمد؛ یحیائی، منیره (1399). تدوین الگوی انتخاب حسابرس مستقل در ایران. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 27(2)، 258-287.
نمازی، محمد (برگرداننده) (1389). پژوهش‌های تجربی در حسابداری: دیدگاه روش‌شناختی (چاپ دوم). شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
 
References
Abbasian, E., Fallahi, S., & Rahmani, S. (2016). The effect of diversification of the credit portfolio on bank’s credit risk. Financial Research Journal, 18(1), 149-166. (in Persian)
Alamoudi, D., & Kumar, A. (2017). Information system complexity and business value. Journal of Economics & Management Sciences, 6(2), 1-4.
Al-Sehali, M., & Spear, N. (2004). The decision relevance and timeliness of accounting earnings in Saudi Arabia. International Journal of Accounting, 39, 197-217.
Alavi Tabari, S., & Bashirimanesh, N. (2013). The effect of the audit quality and auditor switches on capital market. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 2(6), 65-76. (in Persian)
Amiri, H. (2018). Evaluation the effectiveness of selected banks in Iran and its relationship with banking internal and macroeconomic variables. Quarterly Journal of Applied Economic Studies, 7(26), 89-114. (in Persian)
Anginer, D., Demirguc-Kunt, A. & Zhu, M. (2014). How does deposit insurance affect bank risk? Evidence from the recent crisis. Journal of Banking & Finance, 48, 312-321.
Arad, H., Moshashaee, S.M., & Eskandari, D. (2020). The study of individual resilience levels, auditor stress and reducing audit quality practices in audit profession. Accounting and Auditing Review, 27(2), 154-179. (in Persian)
Badiei, H., Hasas Yeganeh, Y., Saghafi, A., & Babajani, J. (2019). Audit quality audit and corporate governance mechanisms. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 8(31), 261-272. (in Persian)
Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
Bhatia, S., & Golman, R. (2019). Bidirectional constraint satisfaction in rational strategic decision-making. Journal of Mathematical Psychology, 88, 48-57.
Bley, J., Saad, M., & Samet, A. (2019). Auditor choice and bank risk taking. International Review of Financial Analysis, 61, 37-52.
Blouin, J., Grein, B. M., & Rountree, B. R. (2007). An analysis of forced auditor change: The case of former Arthur Andersen clients. The Accounting Review, 3(28), 621-650.
Bushee, B.J., Gow, I.D., & Taylor, D.J. (2018). Linguistic complexity in firm disclosures: obfuscation or information? Journal of Accounting Research, 56 (1), 85–121.
Bushman, R., Chen, Q., Engel, E., & Smith, A. (2004). Financial accounting information, organizational complexity and corporate governance systems. Journal of Accounting and Economics, 37 (2), 167–201.
Chambers, A.E., & Penman, S.H. (1984). Timeliness of reporting and stock price reaction to earning announcements. Journal of Accounting Research, 21, 22-47.
Chychyla, R., Leone, A.J., & Minutti-Meza, M. (2019). Complexity of financial reporting standards and accounting expertise. Journal of Accounting and Economics, 67(1), 226-253.
Danisman, G.O., & Demirel, P. (2019). Bank risk-taking in developed countries: The influence of market power and bank regulations. Journal of International Financial Markets, 59(4), 202-217.
Dargahi, H., Ghasemi, M., & Fatollahi, S. (2020). The impacts of bounced checks on economic growth through the banking credit risk channel emphasis on enforcement of laws: provincial panel approach. Journal of Economic Modeling Research, 10(40), 7-32.
(in Persian)
Dehghan-Dehnavi, M.A., Moharram-Oghli, O., & Baei, M. (2017). Determinants of banks' risk-taking in Iran with emphasis on ownership structure. Financial Research Journal, 19(1), 61-80. (in Persian)
Etemadi, H., & Lotfi, S. (2015). Predicting auditor change using variables in financial stability: a data mining approach. Financial Accounting and Auditing Research, 8(29), 125-148.
 (in Persian)
Filzen, J.J., & Peterson, K. (2015). Financial statement complexity and meeting analysts’ expectations. Contemporary Accounting Research, 32(4), 1560–1594.
Foroughi-Rad, R., & Bazazzadeh-Torbati, H.R. (2019). The effect of auditors' work stress on audit quality. Journal of Auditing Knowledge, 19 (74), 151-174. (in Persian)
Gratzer, K., & Stiefel, D. (2008). History of insolvency and bankruptcy. International Perspective, 17(2), 267-268.
Hiwatashi, J., & Ashida, H. (2002). Advancing operational risk management using Japanese banking experiences. Capital Market Conference at the Federal Reserve Bank of Chicago, 1-34.
Hoitash, R., & Hoitash, U. (2018). Measuring accounting reporting complexity with XBRL. The Accounting Review, 93(1), 259–287.
Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic Management Journal, 20(2), 195-204.
Husain, T. (2020). Mapping evolution of audit quality measurement. Journal of Business and Management Research, 5(3), 1-7.
Hussain, M., & Bashir, U. (2020). Risk competition nexus: Evidence from Chinese banking industry. Asia Pacific Management Review, 25(1), 23-37.
International Accounting Standards Board. (2008). Reducing Complexity in Reporting Financial Instruments.
Izhar, H. (2011). Measuring operational risk exposures in Islamic banking: a proposed measurement approach. Islamic Economic Studies, 20(1). 1-32.
Jegarvand, M., Nouri, S., & Jamshidi, B. (2018). Investigating the effect of accounting complexity and financial transparency of the company on the delay in submitting the auditor's report. New Achievements in Humanities Studies, 1(4), 29-42. (in Persian)
Jiang, W., Liu, Y., Lobo, G.J., & Xu, Y. (2019). Deferred cash compensation and risk-taking: Evidence from the Chinese banking industry. Pacific-Basin Finance Journal, 53, 432-448.
Karam-Salehi, A., Bozorg-Mehriyan, S., & Jabatmakan, H. (2017). Complexity of accounting information on delay the audited financial statements and information asymmetry with emphasis on the role of audit quality. Financial accounting knowledge, 4(3), 87-116.
(in Persian)
Komayjani, A., & Fallahi, S. (2016). Identify internal factors affecting banks' credit risk. Economic Research, 116, 652-635. (in Persian)
Kyriakou, M.I., & Dimitras, A.I. (2018). Impact of auditor tenure on audit quality: European evidence. Investment Management and Financial Innovations, 15 (1), 374-386.
Li, X. D., Sun, L., & Ettredge, M. (2017). Auditor selection following auditor turnover: Do peers' choices matter? Accounting, Organizations and Society, 57, 73-87.
Magnis, C., & Iatridis, G.E. (2017). The relation between auditor reputation, earnings and capital management in the banking sector: An international investigation. Research in International Business and Finance, (39), 338-357.
Miller, B.P. (2010). The effects of reporting complexity on small and large investor trading. The Accounting Review, 85(6), 2107-2143.
Moradi, M., & Yahyaei, M. (2020). Develop a model for selecting an independent auditor in Iran. Accounting and Auditing Review, 27(2), 258-287. (in Persian)
Namazi, M. (translator) (2010). Empirical Research in Accounting: A Methodological Perspective (Second Edition). Shiraz: Shiraz University. (in Persian)
Patterson, E.R., Smith, J.R., & Tiras, S.L. (2019). The interrelation between audit quality and managerial reporting choices and its effects on financial reporting quality. Contemporary Accounting Research, 36(3), 1861-1882.
Petersen, S. (2012). The formatting of alphanumeric displays. A Review and Analysis Human Factors, 25(6), 657–682.
Plumle, E., & Yohn, M. (2012). Self-optimizing Production Systems, in Integrative Production Technology for High-Wage Countries, Springer Heidelberg Dordrecht London New York.
Pouryan, M.T. (2017). Cash rational choice theory in strategic policy decisions. Strategic Research of Politics, 6(32), 209-227. (in Persian)
Raei, R., Bajalan, S., & Ajam, A. (2021). Investigating the efficiency of the 1/N model in portfolio selection. Financial Research Journal, 23(1), 1-16. (in Persian)
Raei, R., Basakha, H., & Mahdikhah, H. (2020). Equity portfolio optimization using mean-CVaR method considering symmetric and asymmetric autoregressive conditional heteroscedasticity. Financial Research Journal, 22(2), 149-159. (in Persian)
Sarstedt, M., Ringle, C.M., & Hair, J.F. (2021). Partial Least Squares Structural Equation Modeling (PLS-SEM) Using R. Springer International Publishing.
Shavvalpour, S., & Ashari, E. (2013). Determining the relationship between credit risk & profitability in Iranian banks. Financial Research Journal, 15(2), 229-246. (in Persian)
Simon, H.A. (1957). On the definition of the causal relation. Journal of Philosophy, 49 (16), 517-528.
United States Securities and Exchange Commission (2008). Final Report of the Committee on Improvements to Financial Reporting to the United States Securities and Exchange Commission, Washington DC: SEC, 2008.
Wetzels, M., Schröder, G.O., & Oppen, C.V. (2009). Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: guidelines and empirical illustration. MIS Quarterly, 33(1), 177-195.
Wu, J., Yao, Y., Chen, M., & Jeon, B. N. (2020). Economic uncertainty and bank risk: Evidence from emerging economies. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 68, 1-79.
You, H., & X.-J. J. Zhang. (2009). Financial reporting complexity and investor under reaction to 10-K information. Review of Accounting Studies, 14(4), 559–586.