تأثیر چرخه‌های تجاری و بازار سرمایه بر رفتار عوامل مؤثر بر گزارشگری مالی مطلوب با رویکرد مبتنی بر گزارش حسابرسی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

2 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

3 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

چکیده

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر گزارشگری مالی مطلوب و بررسی تأثیر چرخه‌های تجاری و بازار سرمایه بر رفتار این عوامل به اجرا درآمده است.
روش: برای آزمون فرضیه‌های پژوهش، از الگوی داده‌های ترکیبی و برای اندازه‌گیری متغیر گزارشگری مالی مطلوب، از نسبت مجموع قدرمطلق تأثیر بندهای عدم توافق در گزارش حسابرسی به قدر مطلق سود یا زیان خالص دوره استفاده شد. نمونه آماری این پژوهش، پس از اعمال برخی محدودیت‌ها، 124 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق ‌بهادار تهران، در بازۀ زمانی 1387 تا 1396 بود.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از بین پنج عامل سودآوری، توانایی مدیریت، کیفیت حاکمیت شرکتی، اندازه مؤسسه حسابرسی و عمر شرکت، با افزایش سودآوری و کیفیت حاکمیت شرکتی، مطلوبیت گزارشگری مالی، به‌طور معناداری افزایش می‌یابد. نتایج انجام فیلتر هادریک ‌پرسکات نیز نشان‎ می‌دهد که طی بازۀ زمانی پژوهش، دوره‌های رونق و رکود چرخه‌های تجاری با بازار سرمایه به‌طور کامل منطبق نیست. بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل تکمیلی پژوهش، در ارتباط با رفتار عوامل فوق در ادوار چرخه‌های تجاری و بازار سرمایه، به‌روش آزمون پترنوستر و همکاران (1998) نیز مشخص شد که رفتار متغیر اندازه مؤسسه حسابرسی تحت تأثیر ادوار رونق و رکود چرخه تجاری قرار دارد و رفتار متغیر سودآوری، از ادوار رونق و رکود چرخه بازار سرمایه تأثیر می‌پذیرد.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش بر نقش و اهمیت استقرار نظام حاکمیت شرکتی باکیفیت در شرکت و نظارت سازمان‌های ناظر بر الزامات آن تأکید می‌کند. در پژوهش حاضر، گزارشگری مالی مطلوب از دید حسابرس مستقل و به‌طور ویژه مطابق با استاندارد شماره 700 حسابرسی سنجیده شده است. عدم ارتباط برخی عوامل با گزارشگری مالی مطلوب که به‌عنوان انعکاسی از سطح بالای کیفیت در گزارشگری مالی تخمین زده می‌شود و نیز، ناهماهنگی نتایج تحقیق با نتایج برخی پژوهش‌ها، احتمالاً ناشی از عدم مطابقت کامل دو مفهوم کیفیت گزارشگری مالی و گزارشگری مالی مطلوب یا تفاوت در روش اندازه‌گیری متغیر مربوطه بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Stock Market and Business Cycles on the Behavior of Factors Affecting Favorable Financial Reporting using Audit report based Approach

نویسندگان [English]

  • Mohammad Rasouli 1
  • Farzad Ghayour 2
  • Hamzeh Didar 3
1 MSc., Department of Accounting, Faculty of Economic and Management, Urmia University, Urmia, Iran.
2 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Economic and Management, Urmia University, Urmia, Iran.
3 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Economic and Management, Urmia University, Urmia, Iran.
چکیده [English]

Objective: This study is implemented to identify the factors affecting favorable financial reporting and also to investigate the impact of business and stock market cycles on the behavior of these factors.
Methods: The panel data model was used to test the assumptions of the research and the ratio of the sum of the absolute value of the effects of audit disagreement paragraphs over the absolute value of the net income was used to measure favorable financial reporting. The statistical sample of this research, after applying some restrictions, consists of 124 firms listed on the Tehran Stock Exchange from 2008 to 2017.
Results: Research’s findings demonstrated that profitability and corporate governance quality are positively associated with favorable financial reporting; while managerial ability, audit size and firm age are not significantly associated with favorable financial reporting. The results of the Hodrick-Prescott filter showed there is no complete coincidence between boom and recession periods of business and stock market cycles during the research period. In the supplementary analysis of the research, based on the Paternoster test (1998) about the behavior of the above factors in the periods of the business and stock market cycles, audit size variable behavior influenced by the boom and recession periods of the business cycle and behavior of the profitability variable is influenced by the boom and recession periods of the stock market cycle.
Conclusion: The results of this study emphasize the role and importance of establishing a high-quality corporate governance system in the company and supervise the organizations concerned about its requirements. Also, in this research, favorable financial reporting is measured from an independent audit view especially based on audit standard No. 700. Lack of relationship between some factors and favorable financial reporting, which is predicted as a reflection of the high level of quality in financial reporting, on one hand, and the lack of accordance of research results with some researches results, on the other hand, may result from the lack of full compatibility of two concepts of favorable financial reporting and financial reporting quality or difference in stated variable measurement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Business cycle
  • Favorable financial reporting
  • Stock market cycle
اخگر، محمدامید؛ کرمی، افشار (1393). بررسی تأثیر ویژگی­های شرکت بر کیفیت گزارشگری مالی شرکت­های پذیرفته‌‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی­های حسابداری، 1(4)، 1-22.
پورحیدری، امید؛ عالی­پور، داریوش (1390). بررسی ارتباط بین داده­های حسابداری با چرخه­های تجاری در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­های حسابداری مالی، 3(2)، 1-16.
ثقفی، علی؛ رضازاده، جواد (1382). زمینه فرهنگی رفتار حرفه­ای حسابداران. مطالعات تجربی حسابداری مالی ، 1(1)، 3-39.
حساس یگانه، یحیی؛ تقی‌زاده، سمیه (1394). تأثیر سازوکارهای حاکمیت شرکتی و مالی بر تجدید ارائه صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 17(1)، 39- 58.
حساس یگانه، یحیی؛ سلیمی، محمدجواد (1390). مدلی برای رتبه بندی حاکمیت شرکتی در ایران. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 8(30)، 1-35.
خدایاریگانه، سمیه (1393). تأثیر توانایی مدیریت بر کیفیت گزارشگری مالی در طول چرخۀ عمر. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد حسابداری، داشگاه ارومیه.
خلیفه سلطانی، سید احمد؛ اسماعیلی، فاطمه (1393). تأثیر چرخه تجاری بر پایداری مدل­های پیش­بینی ورشکستگی. پژوهش­های تجربی حسابداری، 4(13)، 1-22.
دیدار، حمزه؛ منصورفر، غلامرضا؛ زارع، الهام (1396). بررسی تأثیر کیفیت حاکمیت شرکتی بر کیفیت افشا با تأکید بر نقش تعدیل کننده رقابت بازار محصول در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش­های حسابداری مالی، 9(31)، 96- 117. 
سجادی، سید حسین؛ زراء نژاد، منصور؛ جعفری، علیرضا (1388). ویژگی­های غیر مالی مؤثر بر کیفیت گزارشگری مالی در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، 16(57)، 51- 68.
عباسی نژاد، حسین؛ محمدی، شاهپور (1385). تحلیل سیکل­های تجاری ایران با استفاده از موجک­ها. مجله تحقیقات اقتصادی، 41(4)، 1-20.
کیانی، آیدین؛ آقایی، محمدعلی (1395). ارزیابی سودمندی معیار­های اندازه­گیری کیفیت گزارشگری مالی بر رشد آتی در فرآیند چرخه حیات شرکت­ها. پژوهش­های کاربردی در گزارشگری مالی، 5(9)، 143- 172.
مرادی، مهدی (1386). بررسی رابطه بین اهرم مالی و هموار سازی سود در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 9(24)، 99- 114.
منصورفر، غلامرضا؛ قادری، بهمن؛ دانشیار، فاطمه (1396). فرضیه سیاسی و کیفیت گزارشگری مالی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 14(53)، 113- 142.
مهرانی، ساسان؛ کامیابی، یحیی؛ غیور، فرزاد. (1396). اثر چرخه بازار سرمایه بر رفتار الگوهای پیش بینی درماندگی مالی. دانش حسابداری، 8(2)، 35- 62.
نوروش، ایرج؛ مهرانی، ساسان؛ کرمی، غلامرضا (1396). مروری جامع بر حسابرسی. تهران: انتشارات نگاه دانش.
نیکبخت، محمدرضا؛ احمد خان بیگی، مصطفی (1397). تأثیر حاکمیت شرکتی بر کیفیت گزارشگری مالی: رویکرد یکپارچه. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 25(3)، 433- 455.
نیکومرام، هاشم؛ بادآور نهندی، یونس (1388). تبیین و ارائه الگویی برای تعیین و ارزیابی عوامل مؤثر بر انتخاب کیفیت گزارشگری مالی در ایران. فراسوی مدیریت، 2(8)، 141- 187.
هادیان، ابراهیم؛ هاشم پور، محمدرضا (1382). شناسایی چرخه‌های تجاری در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 5(15)، 93- 120.
هوشمند، محمود؛ فلاحی، محمدعلی؛ سپیده، توکلی قوچانی (1387). تحلیل ادوار تجاری در اقتصاد ایران با استفاده از فیلتر هادریک پرسکات. مجله دانش و توسعه، 15(22)، 29-55.
 
References
Abbasi nezhad, H., & Mohammadi, Sh. (2006). Analysis of Business Cycles in Iranbased on Wavelets Theory. Journal of Economic Research, 41(4), 1–20. (in Persian)
Aifuwa, H., & Embele, K. (2019). Board Characteristics and Financial Reporting Quality. Journal of International Financial Management & Accounting, 5(1), 30-49.
Akhgar, M.O., & Karami, A. (2014). Firm Characteristics and Financial Reporting Quality of Quoted Listed Companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Iranian Accounting Review, 1(4), 1–22. (in Persian)
Alsaeed, K. (2006). The Association between Firm-Specific Characteristics and Disclosure: the Case of Saudi Arabia. Managerial Auditing Journal, 21(5), 476-496.
Byard, D., Li, Y., & Weintrop, J. (2006). Corporate governance and the quality of financial analysts' information. Journal of Accounting and Public Policy, 5(25), 609-625.
Chen, L., Petkova, R. and Zhang, L. (2008). The expected value premium. Journal of Financial Economics, 87 (2), 269-280.
Cohen, A. (2004). Quality of Financial Reporting Choice Determinants and Concequences. A Dissertation of Northwestern University.
Didar, H., Mansourfar, G., & Zare, E. (2017). The impact of corporate governance quality on disclosure quality with emphasis on moderating role of product market competition in firms listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Research, 9(31), 96–117. (in Persian)
Frost, C. A., & Pownall, G. (1994). Accounting disclosure practices in the United States and United Kingdom. Journal of Accounting Research, 32(1), 75-98.
Hadian, E., & Hashempour, M. (2003). Business cycles in Iran. Quarterly Iranian Economic Research, 5(15), 93-120. (in Persian)
Hassas Yeganeh, Y., & Salimi, M.J. (2010). Developing a Model for Corporate Governance Rating in Iran. Journal of Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 8(30), 1–35. (in Persian)
Hassas Yeganeh, Y., & Taghizadeh, S. (2015). The effects of corporate governance mechanisms and financial variables on the financial restatement of the firms listed on the Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 17(1), 39-58. (in Persian)
Hossain, M., Perera, H.B. and Rahman, A.R. (1995). Voluntary Disclosure in Annual Reports of New Zealand Firms. Journal of International Financial Management and Accounting, 6 (1), 69-85.
Houshmand, M., Fallahi, MA., & Tavakoli Ghouchani, S. (2008). BussinessCycles Analysis in Iran Economy: Using Hodrick – Prescot Filter. Journal of knowledge and Development, 15(22), 29–55. (in Persian)
Khalifeh soltani, S.A., Esmaili, F. (2014). Business cycle and stability of bankruptcy prediction models. Journal of Empirical Research in Accounting, 4(13), 1–22. (in Persian)
Khodayar Yeghaneh, S. (2014). Investigating the Effect of Management Ability on the Financial Reporting Quality during Life Cycle, of the Companies Listed Companies in Tehran Stock Exchange. M.A. of accounting Thesis, Urmia university  (in Persian)
Kiani, A., & Aghaei, MA. (2016).Evaluating the Effect of Financial Reporting Quality Measurement Proxies on Future Growth through Firms’ Life Cycle Stages. Journal of Applied Researches of Financial Reporting, 5(9), 143–172. (in Persian)
Leftwich, R.W., Watts, R.L. and Zimmerman, J.L. (1981). Voluntary Corpora Disclosure: The Case of Interim Reporting. Journal of Accounting Research, 19, 50-77.
Mansourfar, G., Qaderi, B., & Daneshyar, F. (2017). Political Hypotheses (Political Costs) and Financial Reporting Quality: Empirical Evidence from Tehran Stock Exchange. Journal of Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 14(53), 113–142. (in Persian)
Mehrani, S., Kamyabi, Y., & Ghayour, F. (2017). Effects of Capital Market Cycle on Behavior of Prediction Patterns of Financial Distress. Journal of Accounting knowledge, 8(2), 35–62. (in Persian)
Moradi, M. (2207). Evaluation of Relationship between Financial Leverage And Income smoothing In The Stock Exchange Of Tehran. Financial Research Journal, 9(24), 99-114. (in Persian)
Nikbakht, M.R., Khanbeigi, M.A. (2018). The Impact of Corporate Governance on Financial Reporting Quality: Integrated Approach. Journal of Accounting and Auditing Review, 25(3), 433-455. (in Persian)
Nikoomaram, H., Badavar Nahandi, Y. (2009). A Framework for identifying and assessing the factors affecting the quality of financial reporting in Iran. Beyond Management, 2(8), 141-187. (in Persian)
Noravesh, I., Mehrani, S., Karami, G. (2017). A Comprehensive Review of Auditing. Tehran: Negah Danesh Press. (in Persian)
Owusu-Ansah, S. (1998). The impact of corporate attributes on the extent of mandatory disclosure and reporting by listed companies in Zimbabwe. The International Journal of Accounting, 33(5), 605-629.
Piotroski, J. (2003). Discretionary segment reporting decisions and the precision of investor beliefs. Working Paper, University of Chicago.
Poor Heidary, Omid, & Ali Poor, Daryoush. (2011). The Investigation of the Association between Accounting Fundamentals and Business Cycle in Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Researches, 3(2), 1–16. (in Persian)
Saghafi, A., & Rezazadeh, J. (2003). Cultural Context of Conservatism and Secrecy in Accounting. Journal of Empirical Studies in Financial Accounting Quarterly, 1(1), 3–39. (in Persian)
Sajadi, H., Zerae Nezhad, M., & Jafari, A. (2009). Nonfinancial characteristics affecting on the quality of financial reporting in the companies listed in Tehran Stock Exchange. The Iranian Accounting and Auditing Review, 16 (57), 51-68. (in Persian)
Shehu, U.H. (2012). Firm Characteristics and Financial Reporting Quality of Quoted Manufacturing Firmes in Nijeria. A Dissertation Submitted to the School of Postgraduate Studies, Ahmadu Bello University.
Siangian, F., Siregar, S.V. and Rahadian, Y. (2013). Corporate Governance, Reporting Quality, and Firm Value. college of business, Minnesota State University, Mnkato, Minnesota, USA.
Skinner, D.J. and Sloan, R.G. (2002). Earnings Surprises, Growth Expectations and Stock Returns or don’t Let on Earnings Torpedo Sink your Portfolio. Review of Accounting Studies, 7, 289-312.
Yanida, M., & Widyatama, A. (2019). Does Corporate Governance Incease Financial Reporting Quality? International Conference on Tourism, Economics, Accounting, Management, and Social Science (TEAMS 19), At Bali.