ارائه مدلی برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک در صنعت بانکداری

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‎المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه بین‎المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

3 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‎المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

4 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‎المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.

چکیده

هدف: هدف از مقاله حاضر، ارائه مدلی برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک با توجه به ویژگی‌های محیطی و شرایط حاکم بر صنعت بانکداری است. بر خلاف پژوهش‌های قبلی، در این پژوهش، به تمام ابعاد ریسک توجه شده است. همچنین، با توجه به اینکه بیانیه‌های کمیته بال، الزامات حداقلی برای تعیین سلامت مالی بانک‌ها ارائه می‎کند، این پژوهش، شاخص‌هایی برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک بانک‌‎ها، با در نظر گرفتن بیانیه‌های کمیته بال، استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی و بیانیه‌های کمیته کوزو ارائه کرده است.
روش: در این پژوهش از روش کیفی و رویکرد مبتنی بر نظریه‌پردازی زمینه بنیان استفاده شده است. برای این منظور، با اخذ نظرهای خبرگان صنعت بانکداری و به‌ویژه اعضای کمیته ریسک بانک‌ها، ضمن استخراج ریسک‌های صنعت بانکداری کشور و همچنین عوامل مؤثر بر اثربخشی مدیریت ریسک، مدل یکپارچه ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک ارائه شده است.
یافته‌ها: بانک‌های کشور با ریسک‌های مالی، عملیاتی، استراتژیک، تجاری و ریسک وقایع مواجه‌اند. یافته‌ها نشان داد که اثربخشی مدیریت ریسک را می‌توان با 47 شاخص و در طبقات مالی، عملیاتی، استراتژیک، تجاری و وقایع ارزیابی کرد. بر اساس نتایج، علاوه بر عملکرد بانک مرکزی، وضع قوانین جدید و تغییر قوانین و مقررات، در بهبود اثربخشی مدیریت ریسک توسط بانک‌ها، مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کند. در نهایت، مدیریت ریسک اثربخش، علاوه بر پیامدهای مثبت برای سازمان، در سطح جامعه و بین‌الملل نیز دارای پیامدهای مثبت است.
نتیجه‌گیری: بر اساس شاخص‌های به‌دست‌آمده در این پژوهش، می‌توان گفت، علاوه بر شاخص‌های متداولی که برای ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک وجود دارد، شاخص‌های دیگری نیز بر مبنای محیط اقتصادی کشور ایران، در ارزیابی اثربخشی مدیریت ریسک صنعت بانکداری کشور مؤثر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Developing a Model for Evaluating the Effectiveness of Risk Management in the Banking Industry

نویسندگان [English]

  • Ramin Ghorbani 1
  • Gholamreza Kordestani 2
  • Hamid Haghighat 2
  • Mohammad Hossein Ghaemi 3
  • Hamid Azizmohammadlou 4
1 PhD. Candidate, Department of Accounting, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
2 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
3 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Accounting, Faculty of Social Sciences, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this paper is to develop a model for evaluating the effectiveness of risk management according to the environmental characteristics and conditions of the banking industry. Unlike previous studies, all aspects of risk have been considered in this study. Also, given that the Basel Committee Statements provide minimal requirements for determining the financial health of banks, this study intends to evaluate indicators for assessing the effectiveness of bank's risk management, taking into account Basel Committee statements, International financial reporting standards for banks and COSO Committee statements.
Methods: In this research, a qualitative method and a grounded theory-based approach have been used. For this purpose, an integrated model of risk management effectiveness has been Provided by obtaining the opinions of banking industry experts, and in particular members of the Bank Risk Committee, while extracting the risks of the banking industry as well as factors affecting the effectiveness of risk management.
Results: The results of the study showed that the country's banks are exposed to financial, operational, strategic, business and eventual risks. The findings showed that the effectiveness of risk management can be assessed by 47 indicators in financial, operational, strategic, business and event categories. The results also showed that in addition to the performance of the central bank, the introduction of new laws and changes in laws and regulations play the most important role in improving banks' risk management effectiveness. Finally, the findings of the study showed that effective risk management in addition to the positive consequences for the organization has positive consequences at the community and international level.
Conclusion: The indicators obtained in this study showed that in addition to common indicators for assessing effectiveness of risk management, there are other indicators based on the economic environment of Iran that can be effective in assessing effectiveness of risk management in the banking industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Risk management
  • Risk management effectiveness assessment indicators
  • Basel Committee statements
  • COSO Committee statements
  • IFRS
احمدیان، اعظم (1397). طراحی سیستم رتبه‌بندی نظارتی بانک‎ها در شبکه بانکی کشور (رویکرد کملز). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 26 (85)، 7-31.
استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1998). اصول روش پژوهش کیفی، نظریه مبنایی ـ رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمه: محمدی، بیوک، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
بانک تسویه جهانی (2008). اصول مدیریت ریسک در بانکداری الکترونیک. تهران: انتشارات بانک مرکزی.
بانک مرکزی (1386). رهنمود مدیریت ریسک نقدینگی. تهران: انتشارات بانک مرکزی.
بانک مرکزی (1386). ﺭﻫﻨﻤﻮﺩﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ نظام مؤثر کنترل داخلی در مؤسسه‌های اعتباری. تهران: انتشارات بانک مرکزی.
بورس اوراق بهادار تهران (1387). آییننامه نظام راهبری شرکتی. تهران: انتشارات بورس اوراق بهادار تهران.
ثقفی، علی؛ سیف، ولی اله (1384). شناسایی و اندازه‌گیری نسبت‌های مالی و متغیرهای اقتصادی بنیادی مؤثر بر سلامت و ثبات نظام بانکی در ایران. پژوهش‌نامه اقتصادی، 17(5)، 65-111.
خنیفر، حسین؛ بزاز، زینب؛ تهرانی، رضا؛ محقق نیا، محمد (1394). بررسی و مقایسه عملکرد بانک‌های دولتی و خصوصی براساس مدل کملز. مدیریت فرهنگ سازمانی، 13(2)، 437-461.
دهقان دهنوی، محمدعلی؛ محرم اوغلی، اویس؛ بائی، محیا (1396). عوامل تعیین‎کننده ریسک‌پذیری بانک‎ها در ایران با تأکید بر ساختار مالکیت. تحقیقات مالی، 19 (1)، 61-80.
رحیمی باغی، علی؛ عربصالحی نصرآبادی، مهدی؛ برزانی، محمد واعظ (1398). ارزیابی ریسک سیستمی در نظام مالی کشور با استفاده از روش شبکه علیت گرنجر. تحقیقات مالی، 21 (1)، 121-142.
سودانی، احمد (1396). رتبه‌بندی بانک‎ها و مؤسسه‎های مالی بر مبنای شاخص‎های بین‎المللی کملز. فصلنامه پژوهش‌های پولی و بانکی، (31)، 141-171.
شوال‎پور، سعید؛ اشعری، الهام (1392). بررسی تأثیر ریسک اعتباری بر سودآوری بانک‎ها در ایران. تحقیقات مالی، 15 (2)، 229-246.
صلصالی، مهوش؛ فخرموحدی، علی؛ چراغی، محمدعلی (1386). پژوهش گراندد تئوری در علوم پژشکی (فلسفه و اصول کاربردی). تهران، نشر و تبلیغ بشری: تحفه.
عباسقلی‌پور، محسن (1389). عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد بانک‎ها. مجله بانک و اقتصاد، (106)، 35-46.
کرسول، جان. (1386). پویش کیفی و طرح پژوهش، انتخاب از میان پنج رویکرد، (دانایی فرد، حسن و کاظمی، حسین، مترجم) تهران، انتشارات صفار اشراقی، (نشر اثر اصلی 2007).
لم، جیمز. (1397). پیاده‌سازی مدیریت ریسک سازمانی: روش‌ها تا کاربردها. (شرکت تأمین سرمایه امید، مترجم). تهران، انتشارات ترمه، (نشر اثر اصلی 2018).
مشایخی، بیتا؛ مهرانی، کاوه؛ رحمانی، علی و مداحی، آزاده. (1392). تدوین مدل کیفیت حسابرسی. فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران، 6(23)، 103-137.
 
References
Abbasgholipour, M. (2010). Factors Influencing Bank Performance Improvement. Journal of Banking and Economics, 106, 35-46. (in Persian)
Ahmadian, A. (2018). Designing the Bank's Narrative Rating System in the National Banking Network. Journal of Economic Research and Policies, 26(85), 7-31. (in Persian)
Alamri, K. and Davydov, Y. (2016). Testing the E-ectiveness of ERM: Evidence from Operational Losses. Journal of Economics and Business, 78 (September–October), 70-82.
Andersen, T. J. (2006). Global Derivatives: A Strategic Risk Management Perspective. Pearson Education, Harlow.
Avdjiev, S., Giudici, P., Spelta, A. (2018). Measuring contagion risk in international banking. This publication is available on the BIS website (www.bis.org)
Bessant, J. and Lamming, R. (1990). Dictionary of Production Management and Technology. London, Macmillan.
Bhandari, A. N. (2014). Performance evaluation of commercial banks in Nepal using AHP. International Journal of the Analytic Hierarchy Process, 14(1), 1-25.
Central Bank. (2007). Liquidity Risk Management Guidelines, Tehran, Central Bank Publications. (in Persian)
Corbin, J., Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research, Techiniques and procedures for developing Grounded Theory. 3th edition.
COSO (2004). Enterprise risk management-integrated framework, Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission. Available in: http://www.coso.org
COSO (2017). Enterprise Risk Management Integrating with Strategy and Performance, Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission. Available in:  http://www.coso.org
Creswell, J. (2007). Qualitative inquiry and research design: choosing among five approaches. (Danaeefard, H. and Kazemi, H., Trans.). Tehran, Saffar Ishraqi Publications, (Orginal work Published 2007). (in Persian)
Dehghandehnavi, M., Moharamoghla, O., Bani, M. (2017). Determinants of banks' risk-taking in Iran with emphasis on ownership structure. Financial Journal, 19(1), 61-80.
(in Persian)
Deloitte (2018). The future of Non-Financial Risk in financial services: Building an effective Non-Financial Risk management program. Available in: http://www.google.com
Florio, C. and Leoni, G. (2017). Enterprise Risk Management and Firm Performance: The Italian Case. The British Accounting Review, 49(1), 56-74.
Gordon, L.A., Loeb, M.P. and Tseng, C.Y. (2009). Enterprise Risk Management and FirmPerformance: AContingency Perspective, Journal of Accounting and Public Policy, 28 (4), 301–327.
Greuning, H. & Bratanovic, S. B. (2009). Analyzing Banking Risk: A Framework for Assessing Corporate Governance and Risk Management (Third edition). Washington.
Jain, R. and Trinadis, H. C. (1997). Management of Research and Development, NewYork. John Wiley and Sons.
Kahen, G. (1997). Devising the Convergence Manufacturing Strategy for Productivity Improvement: Effectiveness based on the Human Element. Journal of Materials and Product Technology, 12 (1), 18-26.
Kamrul, A. M. (2016). Measuring Financial Performance Based on CAMEL: A Study on Selected Islamic Banking in Bangladesh, Asian Business Review, 12(4), 47-57.
Kashif, S., Woon, F. (2015). Enterprise Risk Management and Firm Performance Validated Through Economic Value Added Factors. Journal of Economics and Statistics, 11(3),1-7.
Khanifer, H., Bazaz Tehrani, R., Mohagheghnia, M. (2015). A Comparison of the Performance of Public and Private Banks Based on the CAMELS Model. Organizational Culture Management, 13(2), 437-461, (in Persian)
Lam, J. (2018). Implementation of Enterprise risk management: Methods to applications. (Omid Capital Financing Company). Tehran, Termeh Publications, (Orginal work Published 2018). (in Persian)
Lundqvist, S., Vilhelmsson, A. (2018). Enterprise risk management and Default risk: Evidence from the banking industry. Journal of Risk and Insurance, 85(1), 127–157.
Mashayekhi, B., Mehrani, K., Rahmani, A., Madahi, A. (2013). Developing an audit quality model. Tehran Stock Exchange Quarterly, 6(23), 103-137.
Masood, O. Khan, G. Shahid, M. and Aktan, B. (2016). Predicting Islamic Banks performance Through CAMELS Rating Model, Journal of Banks and bank systems, 11(3), 12-24.
Najla, H. (2006). Principles and methods of qualitative research. Tehran, Islamic Azad University Publications, Tehran Science Research Branch. (in Persian)
Nocco, B. M. (2006). Enterprise risk management: Theory and practice. Journal of Applied corporate finance, 18(4), 8-20.
Oluwafemi, A. Israel, A. Simeon, A. and Olawale, O. (2014). Risk Management and Financial Performance of Banks in Nigeria, European Journal of Business and Management, 6(31), 336-342.
Oztorul, G. (2011). Performance evaluation of banks and banking groups: Turkey case. Middle East technical university in Ankara, 4 (5), 1-18.
Power, M. K., and Gendron, Y. (2015). Qualitative research in auditing: A methodological roadmap. Journal of Practice and Theory, 34(2), 147-165.
Prasad, K. V. (2012). A camel model analysis of nationalized banks in India International. journal of trade and commerceiiartc, 6(1), 23-33.
Rahimibaghi, A., Arabsalehi Nasrabadi, M., Barzani, M. (2019). Systemic risk assessment in the country's financial system using the Granger causality network method. Financial Journal, 21(1), 121-142. (in Persian)
Romana, A. S. (2013). Analysing the financial soundness of the commercial banks in Romania: An approach based on the Camels framework, Journal of Procedia Economics and Finance, 6(1), 703 – 712.
 Saghafi, A. Seyf, V. (2005). Identifying and measuring financial ratios and fundamental economic variables affecting the health and stability of the banking system in Iran. Economic Research, 17(5), 65-111. (in Persian)
Salimi, M., Ebrahimi, S., Ghasempour, Sh. (2016). Designing a Native Model of Banking Ratings of Iranian Banks Based on Banking Health, Financial Research, 4, 653-674.
(in Persian)
Salsali, M., Fakhrmovahedi, A., Cheraghi, M. (2007). Grounded Theory Research in Medical Sciences. Tehran, Human broadcasting. (in Persian)
Sangmi, M. and Tabassum, N. (2010). Analyzing Financial Performance of Commercial Banks in India: Application of CAMEL Model. Journal Commercial Social Science, 42(11), 45-59.
Sarker, A. A. (2006). CAMELS rating system in the context of Islamic banking: A proposed 'S' for Shariah framework. Journal of Islamic Economics and Finance. Available in: https://ibtra.com/pdf/journal/v2_n2_article4.pdf
Seraj, S., Taheri, M. (2015). Banking surveillance based on the rapid alert system using the Logs model with the CAMELS ratio, Monetary and Banking Research, 12, 45-70.
(in Persian)
Shavalpour, S., Ashari, E. (2013). Investigating the effect of credit risk on the profitability of banks in Iran. Financial Journal, 15(2), 229-246. (in Persian)
Soudani, A. (2017). Ranking of Banks and Financial Institutions Based on CAMELS International Indicators, Monetary and Banking Research, 31, 141-171. (in Persian)
Stölzle, B., Xu, J. (2016). Enterprise Risk Management and the Cost of Capital. from http://ssrn.com.
Tehran Stock Exchange. (2008). Corporate Governance Regulations, Tehran Stock Exchange Publications. (in Persian)
Trivedi, A. and Elahi, Y. (2015). A comparative analysis of performance of public & private sector banks in India through camel rating system. International journal of applied financial management perspectives, 4(3), 1724-1736.
Wael Kamal, M.A. (2019). Mapping the Risks and Risk Management Practices in Islamic Banking. Wiley.
Wahyudi, I., Rosmanita, F., Prasetyo, M. and Surya Putri, N. (2015). Risk Management for Islamic Banks. John Wiley & Sons. Singapore Ltd.
World Settlement Bank. (2008). Principles of Risk Management in E-Banking, Central Bank Publications, (in Persian)