مدل‌های ایستا و پویا و ارزیابی کارایی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

2 استاد، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف این مقاله، ارزیابی کارایی ضعیف بازار سرمایه ایران با استفاده از مدل‌های ایستا (ضرایب ثابت) و پویا (ضرایب متغیر) است. بسیاری از پژوهشگران به بررسی فرضیه‌ کارایی بازار در بازارهای نوظهور توجه دارند، زیرا به دلایل متعدد، در خصوص کارایی در اکثر این بازارها تردید وجود دارد، ولی به نظر می‌رسد، کاستی‌های روش پژوهش و ضعف‏ مدل‌های آماری به این امر کمک کرده است.
روش: در این پژوهش با استفاده از الگوی ARMA-GARCH ضرایب ثابت و ضرایب متغیر و به‌کارگیری اطلاعات قیمت 58 شرکت پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1385 تا دی‌ 1397، کارایی سطح ضعیف بازار سرمایه ارزیابی شده است.
یافته‌ها: معنا‌داری ضرایب اتورگرسیو مدل‌های ایستا حاکی از تأیید کارایی 15 شرکت و رد کارایی 43 شرکت بوده است. به‌منظور بررسی دقیق‌تر موارد ناکارایی، مدل‌های پویا برای 43 مورد ناکارای یادشده برازش شد که نتایج نشان‌دهنده تأیید کارایی و هم‌گرایی به صفر 12 مورد و نیز رد کارایی اطلاعاتی 31 شرکت (که 9 مورد هم‌گرایی به صفر داشته‌اند) هستند. بر این اساس، نمی‌توان هر دو فرضیه کارایی و حرکت به‌سمت کارایی را تأیید کرد.
نتیجه‌گیری: تفاوت در نتایج مدل‌های ایستا و پویا، نشان‌دهنده‌ تأثیر نوع روش بر نتایج آزمون‌های کارایی بازار هستند. نمودارهای مسیر زمانی 21 شرکت نیز نشان‌دهنده بهبود درجه‌ کارایی و تحولات مثبت از سال 1385 هستند. همچنین، نتایج آزمون‌های تکمیلی نشان دادند که هرچه رتبه نقدشوندگی بالاتر باشد، به‌احتمال زیاد کارایی مطابق مدل‌های پویا تأیید می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Static & Dynamic Models & Stock Market Efficiency Evaluation of T.S.E. Listed Companies’

نویسندگان [English]

  • Hanieh Hekmat 1
  • Ali Rahmani 2
  • Mahnaz Mola Nazari 3
  • Mir Hossein Mosavi 3
  • Hasan Ghalibaf Asl 3
1 Assistant Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.
2 , Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Al-Zahra University, Tehran, Iran.
3 Associate Prof., Department of Accounting, Faculty of Social Sciences and Economics, Al-Zahra University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: The purpose of this paper is to evaluate weak-form market efficiency using static (fixed-coefficient models) & dynamic (time-varying models) models. Studying efficient market hypothesis (EMH) in emerging markets is an important subject among many researchers, due to many reasons mostly market efficiency in these markets is on doubts, it looks that methodological & statistical deficiencies provoked these problems. In previous studies mostly total market efficiency was considered as a whole market, regardless of lots of differences existed in individual companies. However, market efficiency tests should be examined among individual companies in order to compare each stock characteristic.
Methods: In this paper, we evaluate weak-form market efficiency; applying static & dynamic ARMA-GARCH models through a sample of 58 T.S.E. listed companies’ daily returns from 2006 to 2018.
Results: Testing the significance of auto-regressive coefficients in static models shows that 15 cases have been confirmed & 43 cases have been rejected. To test more scrutinously, dynamic models have been fitted for those 43 rejected cases. The results show that 12 companies were both efficient & zero-convergent & the informational efficiencies of 31 companies were rejected (among which 9 ones were zero-convergent, too). Thus, we couldn't confirm any of the two hypotheses, included weak-form market efficiency & the movement toward weak-form market efficiency.
Conclusion: The difference in the dynamic & static models’ results shows the impact of the type of method selected on the results of weak-form market efficiencies’ test. Also, the time-line charts of 21 companies could explain some improvement in the degree of market efficiency & positive change since 2006. Finally, using dynamic models in the robustness test demonstrate that the more a company is liquid, the more is the probability of the weak-form market efficiency to be confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Weak-form market efficiency
  • Dynamic GARCH models
  • Kalman filter
  • Informational efficiency
  • Liquidity

مراجع

افلاطونی، عباس (1396). تجزیه تحلیل آماری با Eviews در تحقیقات حسابداری و مدیریت مالی. تهران: ترمه.
اله‎یاری، اکبر (1387). بررسی شکل ضعیف کارایی بازار سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، (4)، 108-75.
تالانه، عبدالرضا؛ هجران کش‎راد، حدیث (1390). بررسی کارایی بورس اوراق بهادار تهران در سطح ضعیف و نیمه قوی. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 3(12)، 1-23.
تهرانی، رضا؛ مدرس، احمد؛ تحریری، آرش (1389). ارزیابی تأثیر استفاده از شاخص‌های تحلیل تکنیکی بر بازده سهام‌داران. تحقیقات اقتصادی، 45(92) 23- 46.
درامامی، علی‌اصغر (1366). بررسی نوسان‌پذیری و ریسک سهام. رساله کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی تهران: دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
راسخی، سعید؛ خانعلی پور، امیر (1388). تحلیل تجربی نوسانات و کارایی اطلاعاتی بازار سهام. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 13(40)، 29-57.
عباسی نژاد، حسین؛ شاهمرادی، اصغر؛ کاوند، حسین (1388). برآورد یک مدل ادوار تجاری واقعی برای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت فیلترکالمن و حداکثر راست‌نمایی. مجله تحقیقات اقتصادی، 44 (4)، 185-214.
عباسی نژاد، حسین؛ کاوند، حسین (1386). محاسبه معیاری برای بهره‌وری در ایران با استفاده از رهیافت کالمن فیلتر. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 9(31)، 55- 75.
عباسیان، عزت‌اله؛ ذوالفقاری، مریم (1392). تحلیل پویای کارایی سطح ضعیف در بورس اوراق بهادار تهران توسط فیلتر کالمن. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 21(63) 231- 254.
عرفانی فرد، علی، مهر آرا، محسن و معینی، علی (1386). بررسی وجود کارایی از نوع ضعیف در بازار آتی‌های نفت خام (بازارهای جهانی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران.
عزیزخانی، مهدی؛ تهرانی، رضا (1389). بررسی شکل ضعیف کارایی بازار سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تهران.
فدایی نژاد، محمد اسماعیل (1374). آزمون شکل ضعیف کارایی بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 5 (6)، 6-25.
فرشادفر، زهرا؛ پروکوپچوک، مارسل (1398). بررسی کارایی پویا در بازار بورس تهران با استفاده از فیلتر کالمن. مجله دانش تحلیل مالی اوراق بهادار، 12(42)، 35-49.
فلاح‌پور، سعید؛ اصغری زاده، عزت اله؛ فراهانی، علیرضا (1391). آزمون کارایی زیر بخش‌های بورس اوراق بهادار تهران در سطح ضعیف. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 5 (17)، 5-22.
قالیباف اصل، حسن؛ ناطقی، محبوبه (1385). بررسی کارایی در سطح ضعیف در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، (22)، 47- 66.
نمازی، محمد؛ شوشتریان، زکیه (1374). بررسی کارایی بازار بورس اوراق بهادار ایران. تحقیقات مالی، 2(7)، 82- 104.
نوربخش، عسگر؛ عسگری، غلامرضا؛ نصیری، روح‌الله (1389). کارایی در بازارهای در حال‌ توسعه: شواهد تجربی از بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 17(62)، 103- 116.
 
References
Abasinejad, H., Kavand, H. (2007). An estimation of the Iranian productivity with kalman filter. Iran economic researches, 9(31), 55-75. (in Persian)
Abasinejad, H., Shahmoradi, A., Kavand, H. (2008).Estimation of a Real Business Cycle Model for the Iran's Economy: Applying Kalman Filtering Approach and Maximum Likelihood Method. Journal of economic researches, 44(4), 185-214. (in Persian)
Abassian, E., Zolfaghari, M. (2013). Dynamic Analysis of Weak Efficiency in the Tehran Stock Exchange. Journal of economic researches & policies, 21(63), 231-254. (in Persian)
Abdmoulah, W. (2010). Testing the Evolving Efficiency of Arab Stock Markets.International Review of Financial, 19(1), 25-34.
Aflatoni, A. (2017). Statical analysis in financial management and accounting. Tehran: Termeh.) in Persian)
Alahyari, A. (2008). To Study the weak from of efficiency of the capital market in Tehran Stock Exchange. TSE. Essues, (4), 75-108. (in Persian)
Angelovska, J. (2018). Testing Weak Form of Stock Market Efficiency at the Macedonian Stock Exchange .UTMS Journal of Economics, 9 (2), 133–144.
Arouri, M., Jawadi, F. & Nguyen, D. (2010). The Dynamics of Emerging Stock Markets: Empirical Assessments and Implications. Springer.
Azizkhani, M., Tehrani, R. (2010). The investigation of weak form market efficiency of Tehran. M.A Thesis, Tehran: Uoniversity of Tehran. (in Persian)
Bollerslev, T. & Engel, R F. & Wooldridge, J. (1988). A Capital Asset Pricing Model with Time Varying Covariances. Journal of Political Economy, 96(1), 116-131.
Cornelius, P.K. (1994). A Note on the Informational Efficiency of Emerging Stock Markets. Welt wirtschaftliches Archive, (24), 820–828.
Doremami, A. (1987). The study of stock volatility & risk. Tehran: M.A. Thesis of Management Faculty of Tehran University. (in Persian)
Emerson, R., Hall, S. G. & Zalewska-Mitura, A. (1997). Evolving Market Efficiency with Application to Some Bulgarian Shares. Economics of Planning, (30), 75-90.
Erfanifard, A., Mehrara, M. & Moeini, A. (2007). Studying the existence of weak form efficiency of oil future market. M.A Thesis, Tehran: Uoniversity of Tehran. (in Persian)
Fadaeinejad, M.E. (1995). Empirical Test of ETH in the Tehran Stock Exchange. Journal of financial researches, 5(6), 6-25. (in Persian)
Falahpour, S., Asgharizadeh, E., Farahani, A. (2012). Testing Weak Form Efficiency of Tehran Stock Exchange Subsections. TSE. Essues, 5(17), 5-22. (in Persian)
Fama, E. (1970). Efficient Capital markets: A Review of Theory and Empirical Work. The Journal of Finance, (25), 383–417.
Fama, E.F. (1965). Random Walks in Stock Market Prices. Financial Analyst Journal, 21(5), 55-59.
Farshadfar, Z. & Prokopchok, M. (2019). The survey of dynamic TSE market efficiency by Kalman filter. The knowledge of financial analysis journal, 12(42), 35-49. (in Persian)
Ghalibafasl, H., Nateghi, M. (2006). The Value Relevance of Dividends, Book Value and Earnings in Tehran Stock Exchange. Journal of financial researches, (22), 47-66.
(in Persian)
Hal, S. & Urga, G. (2002). Testing for Ongoing Efficiency in the Russian Stock Market. Working Paper, Imperial College and City University Business School.
Harvey, A. C. (1989). Forecasting, Structural Time Series Models and the Kalman Filter. Cambridge: Cambridge University Press
Jeferis, K. & Smith, G. (2005). The Changing Efficiency of African Stock Markets. South African Journal of Economics, 73(1), 54-67.
Li, X. M. (2003). China: Further Evidence on the Evolution of Stock Markets in Transition Economies. Scottish Journal of Political Economy, 50(3), 341-358.
Muslumov, A., Aras, G. & Kurtulus, B. (2003). Evolving Market Efficiency in IstanbulStock Exchange. Istanbul Technical University Selected Articles.
Namazi, M., Shoshtarian, Z. (1995). The Investigation of the Efficiency of Iran's Stock Exchange. Journal of financial researches, 8(7), 82-104. (in Persian)
Nasrollahi, Z. (1992). The analysis of TSE. Performance. M.A. Thesis. Tehran: Tarbiyat Modares University. (in Persian)
Nourbakhsh, A., Asgari, Gh., Nasiri, R. (2010). A Survey of Market Efficiency in Tehran Stock Exchange (TSE). Journal of accounting & auditing review, 17(62), 103-116. (in Persian)
Osborne, M. F. M. (1959). Brownian motion in the Stock Market. Operations Research, 7(2), 145-173.
Posta, V. (2008). Estimating the Dynamics of Weak Efficiency on the Prague Stock Exchange Using the Kalman Filter. Journal of Economics and Finance, 58 (5-6), 248-260.
Rasekhi, S., Khanalipour, A. (2009). Empirical analysis of stock volatility & informational efficiency. Iran’s economical researches, 13(40), 29-57. (in Persian)
Al-Shboul, A., Alsharari, N. (2019). The dynamic behavior of evolving efficiency: Evidence from the UAE stock markets. The Quarterly Review of Economics and Finance, (73), 119-135.
Samuelson, P. A. (1965). Rational Theory of Warrant Pricing. Industrial Management Review, 6 (2), 13‑39.
Talaneh, A., Hejrankesh, H. (2011). A survey of TSE. Weak & semi-strong Market efficiency. Journal of acconting & auditing research, (12), 1-23. (in Persian)
Tehrani, R., Modrres, A., Tahriri, A. (2010). Evaluation of the Effect of using Technical Analysis Indexes on the Returns of Investors. Journal of economic research, 45(92), 23-46. (in Persian)
Zalewska-Mitura, A. & Hall, S. G. (1999). Examining the First Stages of Market Performance, A Test for Evolving Market Efficiency. Economics Letters, (64), 1–12.
Zalewska-Mitura, A. & Hall, S. G. (2000). Do Market Participants Learn? The Case of the Budapest Stock Exchange. Economics of Planning, 33(1–2), 3–18.
تحقیقات مالی
دوره 22، شماره 4
1399
صفحه 476-495

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار