بررسی چارچوب مقرراتی و چگونگی پیاده‌سازی اصل «رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام از سوی ناشران» در بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

2 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

3 دکتری، گروه مالی و بانکداری، دانشگاه منچستر، منچستر، انگلستان.

4 استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

چکیده

هدف: تضمین رفتار عادلانه و منصفانه با سهام‌داران، مسیر رسیدن به بازار کارا، منصفانه و شفاف را هموار می‌سازد. هدف از این پژوهش، بررسی کفایت و پیاده‌سازی مقررات مرتبط با اصل رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام از سوی ناشران است.
روش: در این پژوهش، پس از بررسی اصل 17 سند «اهداف و اصول مقررات‌گذاری اوراق بهادار» آیسکو در خصوص رفتار عادلانه و منصفانه با صاحبان سهام، چارچوب مقرراتی ایران و ایالات متحده با استانداردهای این اصل تطابق داده شد. در این فرایند، ضعف‌های مقررات موجود نمایان شده است. در ادامه پژوهش با استفاده از رویکرد کمّی و ابزار پرسش‌نامه و طراحی آزمون فروض، میزان پیاده‌سازی قوانین و مقررات موجود بررسی شده است.
یافته‌ها: سه مضمون کلیدی که در سند آیسکو بر آنها تأکید شده، عبارت‌اند از: حقوق اساسی سهام‌داران، گزارش‌دهی معامله‌های مؤثر بر کنترل و گزارش‌دهی دارندگان اطلاعات نهانی. مهم‌ترین ضعف ساختاری مقررات در حوزه ناشران، بی‌توجهی به معامله‌های است که به تغییر کنترل و گزارش‌دهی این­گونه معامله‌ها منجر می‌شود. در حالی که در قوانین و مقررات ایالات متحده، الزام‌های سخت‌گیرانه و دقیقی در خصوص ردیابی و گزارش‌دهی این‌گونه معامله‌ها وجود دارد. همچنین به‌طور کلی، دامنه و گستردگی افشای مورد درخواست در ایالات متحده بیش از ایران است.
نتیجه‌گیری: در پیاده‌سازی قوانین و مقررات موجود در حوزه حقوق اساسی سهام‌داران در همه بخش‌ها، به‌جز تخصیص سود تقسیمی مجمع، پیاده‌سازی قوانین و مقررات تأیید شد. اما در بخش گزارش‌دهی دارندگان اطلاعات نهانی، مشکل‌های جدی وجود داشته و این فرضیه به‌همراه فرضیه‌های فرعی مربوطه هیچ‌یک تأیید نشدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the Regulatory Framework and Implementation of the Principle of Fair and Equitable Treatment of Shareholders by Issuers in Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

  • Ali Lotfi 1
  • Mohammad Kashanipour 2
  • Hossein Abdoh Tabrizi 3
  • Sam Savadkouhifar 4
1 PhD. Candidate, Department of Financial Management, Faculty of Management and Accounting, Farabi Campus of University of Tehran, Qom, Iran.
2 Associate Prof.Department of Accounting, Faculty of Management and Accounting, Farabi Campus of University of Tehran, Qom, Iran.
3 PhD. Department of Banking and Finance, University of Manchester, Manchester, United Kingdom.
4 Assistant Prof., Department of Private Law, Faculty of Law, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective: Ensuring fair and equitable treatment of shareholders can pave the way for an efficient, fair and transparent market. The purpose of this study is to examine the adequacy and implementation of the regulations related to fair and equitable transactions between shareholders and issuers.
Methods: In this study, principle 17 of IOSCO Objectives and Principles of Securities Regulationon Fair and Equitable Treatment of Shareholders are reviewed, and the analysis showed that the Iran-US regulatory framework is in line with the standards of this principle. In this process, the weaknesses of the existing regulations appear. In the following, with a quantitative approach, using the questionnaire tool and designing the hypothesis test, the extent of implementation of the existing rules and regulations has been investigated.
Results: The three key themes highlighted in the IOSCO document are: fundamental rights of shareholders, reporting of transactions affecting the control and reporting of inside information holders. The most important structural weakness of the regulations in this field, is neglecting the transactions affecting the control of the company. While US regulations have precise requirements for tracking and reporting such transactions. In general, the extent of disclosure in US is more than Iran.
Conclusion: In implementing the existing laws and regulations, in the area of ​​fundamental rights of shareholders, except for the payment of dividend, implementation of laws and regulations was approved in other sectors. However, there were serious problems in the reporting of insiders, and none of these hypotheses were confirmed with the relevant sub-assumptions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shareholders rights
  • Regulator
  • Reporting
  • Issuer
باقری، محمود؛ قنبری، حمید (1389). مشکلات حقوقی ناشی از بین‌المللی شدن بازارهای سرمایه و جایگاه قوانین ملی، فصلنامه پژوهش حقوق، 12(29)، 6-25.
بت‌شکن، محمدهاشم؛ رهبری خرازی، مهسا (1388). حاکمیت شرکتی: میزان رعایت حقوق سهام‌داران در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات حسابداری، 22، 1-21.
بولو، قاسم (1385). نظام راهبری شرکت و تأثیر آن بر کیفیت سود. ماهنامه بورس، 8، 25-38.
پاسبان، محمدرضا؛ بدیع صنایع اصفهانی، امین (1397). بررسی تطبیقی زمان ایفای تعهدها و تسویه معامله‌های بورسی در اصول و استانداردهای سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار و نظام حقوقی ایران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 11(41)، 26-67.
تقی‌پور، بهرام؛ عباسی سرمدی، مهدی؛ عابدینی، حسین (1397). حقوق اقلیت در شرکت‌های سهامی عام بر مبنای نظام اداره شرکت‌ها، مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و آمریکا. دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، 19(48)، 369-396.
کمیجانی، اکبر؛ احمدی، حبیب (1391). تحلیل و بررسی نقش حمایت از حقوق سهام‌داران در گسترش بازار سهام. پژوهش و مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، 1، 41-62.
نقی نتاج، غلامحسن؛ مؤمن‌زاده، مهدی؛ مؤمن‌زاده، محمدهادی (1397). توسعه و توانمندسازی بازار سرمایه در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی (با تأکید بر حمایت و صیانت از حقوق سهام‌داران خرد)، تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 39، 75-92.
 
References
Badavar Nahandi, Y., & Ahmadlou, H. (2016). Studying the relationship between corporate governance mechanisms and the reported profits. Journal of Accounting and Auditing, 8(31), 50-67. (in Persian)
Bagheri, M. & Ghanbari, H. (2010). Legal problems arising from the internationalization of capital markets and the status of national laws. Quarterly Journal of Law, 12(29), 6-25.
(in Persian)
Baker, H. K., & Anderson, R. (2010). Corporate Governance: A Synthesis of Theory, Research and Practice. New York: John Wiley & Sons, Inc.
Bavaloo, G. (2006). Corporate governance and its impact on the quality of profit. Journal of Stock, Exchange, 8, 25-38. (in Persian)
Bencivenga, V.R., & Smith, B. D. (1991). Financial Intermediation and Endogenous Growth. Review of Economic Studies, 58(2), 55-81.
Botshekan, H. & Rahbari Kharazi, M. (2009). Corporate Governance: Compliance with shareholders' rights in listed companies of Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Accounting Studies, 22, 1-21 (in Persian)
Chiang, H. (2005). An Empirical Study of Corporate Governance and Corporate Performance. Journal of American Academy of Business, 6(1), 178-211.
Franks, J., Volpin, P., & Wagner, H. F. (2012). The Life Cycle of Family Ownership. Review of Financial Studies, 25(6),1675-1712.
Hashi, I. (2003). The Legal Framework for Effective Corporate Governance: Comparative Analysis of Provisions on Selected Transition Economies. Staffordshire University Business School Press.
International Organization of Securities Commissions (2003). Objectives and Priciples of Securities Regulation.
International Organization of Securities Commissions (2017). Methodology for Assessing Implementation of the IOSCO objectives and Principles of Securities Regulation.
Jensen, M. C., & Meckling, W.H. (1976). Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Ownership Structure. Journal of Financial Economics, 6(3), 191-222.
Komeyjani, A. & Ahmadi, H. (2012). Analyzing the role of protecting shareholders' rights in the expansion of the stock market, Applied Economic Research and Studies in Iran, 1, 41-62. (in Persian)
La Porta, R., Lopez-de-Silanes F., Shleifer, A., & Vishny, R. (1999). Investor protection: Origins, Consequences, Reform, NBER Working Paper No.7428.
Monetary and Capital Markets Department of International Monetary Fund (2015). Detailed Assessment of Implementation of IOSCO Objectives and Principles of Securities Regulation, March 2015.
Naghi Nattaj, G., Momenzadeh, M., & Momenzadeh, M. (2018). Development and empowerment of the capital market in pursuit of the objectives of the resistive economy (with emphasis on protecting the rights of shareholders). Accounting and Audit Research, 39, 75-92. (in Persian)
OECD. (2004) Principles of Corporate Governance. Paris: OECD, Availabe at www.oecd.org/dataoecd/32/18/3155724.pdf
Pasban, M., & Badie Sanaye Esfahani, A. (2018). A Comparative Study of the Time of Clearance and Settlement of Exchange Trading in the Principles and Standards of the IOSCO and the Legal System of Iran. Journal of Stock Exchange, 11(41), 26-67.
 (in Persian)
Ševčík, P. (2012). Financial Contracts and the Political Economy of Investor Protection.America Economic Journal, 4(4), 163-197.
Taghipour, B., Abbasi Sarmadi, M., & Abedini, H. (2018). Minority rights in public corporations based on corporate governance, a comparative study of Iranian-American law. Islamic Law Research Journal, 19(48), 369-396. (in Persian)
Zariffard, A., & Mehrjoo, H. (2004). Studying stock pricing performace at the initial public offering of Tehran stock exchange. Emperical Studies of Financial Accounting, 2(8), 1-28. (in Persian)