برآورد تأثیر عوامل بنیادین کلان اقتصادی بر بازار سرمایه (رویکرد داده‌های ترکیبی تواتر متفاوت میداس)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مدیریت مالی، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت مالی، دانشکده حسابداری و علوم مالی، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22059/frj.2024.368065.1007538

چکیده

هدف: بازار سرمایه به‌عنوان یکی از ارکان تأمین مالی کشورها، در رونق فعالیت‌های اقتصادی نقشی کلیدی دارد. جایگاه کلیدی بازار سرمایه سبب شده است تا همواره پژوهش‌های متعددی در خصوص شناسایی عوامل اثرگذار بر آن انجام پذیرد. این بازار بستری را فراهم می‌سازد تا از طریق آن، برای پس‌اندازکنندگان انگیزه‌ای ایجاد شود و منابع مازاد خود را با سرمایه‌گذاری در سهام بنگاه‌های اقتصادی یا اوراق بهادار، در اختیار متقاضیان سرمایه‌گذاری قرار دهند؛ از این رو بازار سرمایه در بهبود سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی نقش مهمی ایفا می‌کند. این پژوهش با هدف بررسی آثار متغیرهای کلان اقتصادی بر وضعیت بازار سرمایه به نگارش درآمده است و با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی با رویکرد داده‌های با تواتر متفاوت (میداس) اجرا شده است.
روش: روش این پژوهش شکل خاصی از رگرسیون با وقفه‌های توزیعی است که در آن، متغیرهای مستقل نسبت به متغیر وابسته، از تواتر بالاتری در واحد زمان برخوردار است. به بیان دیگر، در این روش مبادله‌ای بین منفعت استفاده از اطلاعات بیشتر و هزینۀ پارامترهای بیشتر برای تخمین وجود دارد. متغیرهای بنیادی مورد استفاده در این پژوهش عبارت‌اند از: بازار سرمایه، تولید ناخالص داخلی، نرخ بهره، بهای نفت، نرخ ارز و تورم که در این پژوهش، داده‌های آماری با تواتر زمانی متفاوت در الگو بررسی شده است. در این پژوهش پس از بررسی آزمون‌های لازم آماری برای متغیرهای توضیحی و وابسته، بازۀ زمانی بین سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۴۰۰ انتخاب شده است.
یافته‌ها: نتایج الگوی میداس نشان می‌دهد که بهای نفت، نقدینگی و نرخ ارز، بر رفتار بازار سرمایه تأثیر مثبت و معناداری دارد و می‌توانند به‌عنوان عامل توضیح‌دهندۀ شاخص بورس در بلندمدت لحاظ شوند. گزاره پیشین بدان معناست که افزایش متغیرهای مذکور توأم با افزایش شاخص بازار سرمایه بوده است. بهای نفت به‌واسطۀ افزایش درآمدهای دولت وعدم مداخلۀ آن در بازار سرمایه، به بهبود وضعیت بازار منجر می‌شود. نرخ ارز به‌واسطۀ افزایش سودآوری بنگاه‌های صادراتی، افزایش سودآوری بنگاه‌های غیرصادراتی از طریق رشد اسمی سود و افزایش ارزش دارایی‌ها به‌واسطۀ ایجاد تورم در اقتصاد، زمینۀ رشد شاخص بازار سرمایه را فراهم می‌آورد. نقدینگی نیز از یک‌سو به‌واسطۀ ایجاد تورم و از سوی دیگر به‌واسطۀ افزایش نقدینگی بازار و رونق در آن، به سهم خود بر بهبود بازار اثر گذار است.
 
نتیجه‌گیری: از جمله یافته‌های مهم این پژوهش، تأثیر مثبت متغیرهایی بر بازار سرمایه است که در سطح اقتصاد کلان، نسبت به آثار منفی افزایش آن‌ها، مباحث پرچالشی وجود دارد. به‌طور ویژه، دو متغیر نرخ ارز و نقدینگی، از جمله متغیرهایی هستند که افزایش آن‌ها با بروز تورم در اقتصاد ایران توأم بوده است. بنابراین برای بهبود بازار سرمایه، می‌بایست مجموعه سیاست‌های اتخاذ شده، به‌صورت کل‌نگری و دور از بخشی‌نگری باشد. در واقع، افزایش متغیرهای مذکور، می‌تواند به رشد بازار سرمایه منجر شود؛ اما در سطح کلان اقتصاد نیز می‌تواند با آثار منفی همراه شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Estimating the Impact of Fundamental Macroeconomic Factors on the Capital Market: A MIDAS Approach

نویسندگان [English]

  • Reza Tehrani 1
  • Mahmoud Moktarband 2
  • Menal Aboodeh 3
1 Prof., Department of Financial Management, Faculty of Accounting and Financial Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Assistant Prof., Department of Economic and Political Sciences, Faculty of Economics, University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran.
3 PhD Candidate, Department of Financial Management, Faculty of Accounting and Financial Sciences, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
As one of the pillars of financing countries, the stock market plays a key role in the prosperity of economic activities. The key position of the stock market has caused much research to be conducted to identify the factors affecting it. The stock market serves as a platform that incentivizes savers to invest their surplus resources in shares of economic enterprises or securities. This mechanism plays a crucial role in enhancing investment and fostering economic growth. By facilitating the flow of funds from savers to investors, the stock market contributes significantly to overall economic development. This study aimed to investigate the effects of macroeconomic variables on the stock market, employing a self-regression method that incorporates distribution breaks, alongside a Mixed Data Sampling (MIDAS) approach to handle data with different frequencies.
 
Methods
The MIDAS approach is a specialized regression technique characterized by independent variables having a higher frequency than the dependent variable. This method involves a trade-off between the advantages of utilizing more data and the costs associated with estimating additional parameters. The fundamental variables analyzed in this research include gross domestic product (GDP), interest rates, oil prices, exchange rates, and inflation. In this research, after conducting the necessary statistical tests for both explanatory and dependent variables, the study period was determined to span from 1990 to 2020.
 
Results
The results of the MIDAS model indicate that oil prices, liquidity, and exchange rates positively and significantly influence stock market behavior, serving as explanatory factors for the stock market index over the long term. The previous proposition indicates that increases in the aforementioned variables are associated with an increase in the stock market index.
 
Conclusion
According to the obtained results, the price of oil improves market conditions by increasing government revenues and allowing for non-intervention in the stock market. The exchange rate provides the basis for the growth of the stock market index by increasing the profitability of export companies, increasing the profitability of non-export companies through the nominal growth of profits, and increasing the value of assets through the creation of inflation in the economy. Liquidity also affects the improvement of the market on the one hand by creating inflation and on the other hand by increasing market liquidity and prosperity in it. Among the important findings of this research is the positive impact of various macroeconomic variables on the stock market, despite ongoing debates about the negative effects associated with their increase. In particular, the exchange rate and liquidity are two variables whose increases have been correlated with rising inflation in Iran's economy. Therefore, to improve the stock market, the adopted policies need to be comprehensive and avoid partiality. Although increases in these variables may stimulate growth in the stock market, they can also have adverse effects at the macroeconomic level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stock market
  • MIDAS
  • Exchange rate
بیات، محبوبه و نوفرستی، محمد (1396). اقتصادسنجی کاربردی سری‌های زمانی: الگوهای ترکیبی با تواتر متفاوت (چاپ اول)، تهران: نشر نور علم.
شاه آبادی، ابوالفضل؛ جعفری، مهدی و داوری کیش، راضیه (1396). تأثیر مؤلفه‌های دانش بر تجهیز منابع مالی در بورس اوراق بهادار. سیاست علم و فناوری، 10 (3)، 19- 29.
شهابی نژاد، روح‌اله؛ زاینده‌رودی، محسن؛ زینل‌زاده، رضا و جلائی، سید عبدالمجید (1402). آثار متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعۀ بازار سرمایۀ ایران (با تأکید بر آزادسازی سهام عدالت). اقتصاد کاربردی، 12(41)، 1-15.
فلاح‏پور، سعید؛ راعی، رضا؛ میرزامحمدی، سعید و ‏هاشمی‏نژاد، محمد (1396)، سنجش ارزش در معرض ریسک با استفاده از ترکیب مدل FIGARCH و نظریه ارزش‌آفرین، فصلنامه دانش سرمایه‏گذاری، 6 (23)، 259- 282.
قالیباف اصل، حسن؛ ذوالفقاری، مهدی و اولیایی، مهناز (1399). بررسی ثبات بازارهای مالی در ایران. بورس اوراق بهادار، 13(51)، 53-89.
 
References
Andreou, E., Ghysels, E. & Kourtellos, A. (2010). Regression models with mixed sampling frequencies. Journal of Econometrics, 158(2), 246-261.
Arin, K. P., Mamun, A. & Purushothman, N. (2009). The effects of tax policy on financial markets: G3 evidence. Review of Financial Economics, 18(1), 33-46.
Bayat, M. & Nofarsti, M. (2016). Applied Econometrics of Time Series: Mixed Patterns with Different Frequency (First Edition), Tehran, Noor Alam Publishing House. (in Persian)
Beirne, J., Caporale, G. M. & Spagnolo, N. (2009). Market, interest rate and exchange rate risk effects on financial stock returns: A GARCH-M Approach. Quantitative and Qualitative Analysis in Social Sciences3(2), 44-68.
Chakravarty, S. & Mitra, A. (2010). Growth, Prices and Poverty. Journal of Modelling & Simulation of Systems, 1(4).
Chauvet, M. (1999). Stock market fluctuations and the business cycle. Journal of economic and social measurement, 25(3-4), 235-257.
Choudhry, T., Papadimitriou, F. I. & Shabi, S. (2016). Stock market volatility and business cycle: Evidence from linear and nonlinear causality tests. Journal of Banking & Finance, 66, 89-101.
Demirguc-Kunt, A. & Levine, R. (1993). Stock market development and financial intermediary growth: a research agenda. Policy Research Working Paper Series, (1159).
Fallahpour, S., Raei, R., Mirzamohammadi, S. & Hashminejad, M. (2016), measuring value at risk using the combination of FIGARCH model and Frein's value theory, Investment Knowledge Quarterly, 6 (23), 259-282. (in Persian)
Ghalibaf-Asl, H., Zolfaghari, M. & Oliaei, M. (2019). A study of the stability of financial markets in Iran. Stock Exchange of Iran, 13(51), 53-89. (in Persian)
Ghysels, E., Santa-Clara, P. & Valkanov, R. (2004). MIDAS regressions: Further results and new directions. Econometric Reviews, 26, 53-72.
Ghysels, E., Sinko, A. & Valkanov, R. (2006). MIDAS regressions: Further results and new directions. Econometric reviews, 26(1), 53-90.
Gjerde, Ø. & Saettem, F. (1999). Causal relations among stock returns and macroeconomic variables in a small, open economy. Journal of international financial markets, Institutions and money, 9(1), 61-74.
Goldsmith, R. W. (1969). Financial structure and development. New Haven: Yale University Press.
Hajilee, M. & Al Nasser, O. M. (2014). Exchange rate volatility and stock market development in emerging economies. Journal of Post Keynesian Economics, 37(1), 163-180.
Hamilton, J. D. & Lin, G. (1996). Stock market volatility and the business cycle. Journal of applied econometrics, 11(5), 573-593.
Hsing, Y. (2013). Effects of Fiscal Policy and Monetary Policy on the Stock Market in Poland. Economies, 1(3), 19-25. https://doi.org/10.3390/economies1030019
Huang, R. D., Masulis, R. W. & Stoll, H. R. (1996). Energy shocks and financial markets. Journal of Futures markets, 16(1), 1-27.
Jammazi, R., Ferrer, R., Jareño, F. & Hammoudeh, S. M. (2017). Main driving factors of the interest rate-stock market Granger causality. International Review of Financial Analysis, 52, 260-280.
Kayalar, D.E., Küçüközmen, C.C. & Selcuk-Kestel, A.S. (2017). The impact of crude oil prices on financial market indicators: copula approach. Energy Economics, 61, 162-173.
Khan, A. H. & Hasan, M. A. (1988). Financial Repression, Financial Development and Structure of Savings in Pakistan [with Comments]. The Pakistan Development Review, 27(4), 701-713.
Koch, R., Holtmann, S. & Giese, H. (2023). Losses Never Sleep–The effect of tax loss offset on stock market returns during economic crises. Journal of Business Economics, 1-51.
Lee, B. S. (1992). Causal relations among stock returns, interest rates, real activity, and inflation. The journal of finance, 47(4), 1591-1603.
Levine, R. (1991). Stock markets, growth, and tax policy. The journal of Finance, 46(4), 1445-1465.
McKinnon, R. I. (1973). Money and capital in economic development (Washington, DC: Brookings Institution, 1973). McKinnonMoney and Capital in Economic Development1973.
Mechri, N., Ben Hamad, S., de Peretti, C. & Charfi, S. (2018). The impact of the exchange rate Volatilities on stock markets dynamics: Evidence from Tunisia and Turkey. Christian and Charfi, Sahar, The Impact of the Exchange Rate Volatilities on Stock Markets Dynamics: Evidence from Tunisia and Turkey (September 19, 2018).
Næs, R., Skjeltorp, J. A. & Ødegaard, B. A. (2011). Stock market liquidity and the business cycle. The Journal of Finance, 66(1), 139-176.
Nwaogwugwu, I. C. (2018). The effects of monetary and fiscal policy on the stock market in Nigeria. Journal of Economics and Development Studies, 6(1), 79-85.
Omran, M. & Pointon, J. (2001). Does the inflation rate affect the performance of the stock market? The case of Egypt. Emerging markets review, 2(3), 263-279.
Phylaktis, K. & Ravazzolo, F. (2005). Stock prices and exchange rate dynamics. Journal of international Money and Finance24(7), 1031-1053.
Sadorsky, P. (1999). Oil price shocks and stock market activity. Energy economics, 21(5), 449-469.
Shahabadi, A., Jafari, M. & Davari Kish, R. (2016). The effect of knowledge components on financial resources in the stock exchange. Science and Technology Policy, 10(3), 19-29 (in Persian)
Shahabinejad, R., Zayandehroudi, M., Zeinalzadeh, R. & Jalaei, S. A. (2013). The effects of macroeconomic variables on the development of the Iranian capital market (with emphasis on the liberalization of equity shares). Applied Economics, 12(41), 1-15.
(in Persian)
Sichoongwe, K. (2016). Effects of exchange rate volatility on the stock market: the Zambian experience. Journal of Economics and Sustainable Development, 7(4), 114-119.
Vadivel, A. (2009). Exchange Rate Intervention and Volatility of Exchange Rate in India. The Indian Economic Journal, 56(4), 143-152.
Ziemnowicz, C. (2013). Joseph A. Schumpeter and Innovation. In: Carayannis, E.G. (eds) Encyclopedia of Creativity, Invention, Innovation and Entrepreneurship. Springer, New York, NY.