بررسی ارتباط نامتقارن احساسات سرمایه‌گذاران و نوسان‌های شاخص کل به‌روش مارکوف سوئیچینگ

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت بانکداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد، گروه مهندسی مالی و مدیریت ریسک، مؤسسه آموزش عالی ارشاد، دماوند، تهران، ایران.

3 دکتری، گروه مهندسی مالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.22059/frj.2023.356277.1007444

چکیده

هدف: مالی رفتاری بررسی می‌کند که نگاه سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه و تصمیم‌های آن‌ها، از عوامل روان‌شناختی، نظرها و میزان ریسک‌پذیری آن‌ها نشئت می‌گیرد و تلاش می‌کند تا با بررسی عوامل روان‌شناختی، دلیل تصمیم‌های سرمایه‌گذاران را شناسایی کند. پژوهشگران چندین دهه است تلاش می‌کنند تا ارتباط مستقیم احساسات و بازده شاخص کل را به روش‌های خطی بررسی کنند؛ اما این پژوهش به بررسی ارتباط نامتقارن و غیرخطی بین احساسات سرمایه‌گذاران، بازده و نوسان‌های شاخص کل، به‌تفکیک رژیم‌های رونق و رکود می‌پردازد. رسم توابع واکنش آنی به‌تفکیک رژیم‌ها، این امکان را فراهم می‌کند تا اثر احساسات سرمایه‌گذاران بر نوسان‌های بازار، در رژیم‌های متفاوت بررسی شود. میزان تأثیرپذیری سرمایه‌گذاران از نوسان‌های شاخص کل نشان داده است که در برخی دوره‌ها، ریزش بازار زیان چشمگیری برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته است؛ به همین دلیل، در پژوهش حاضر ارتباط بین روند شاخص کل و احساسات سرمایه‌گذاران بررسی شده است.
روش: در این پژوهش از چهار معیار برای سنجش غیرمستقیم احساسات استفاده شد که با به‌کارگیری روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی، ابتدا شاخص ترکیبی احساسات، در بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ استخراج شد. در ادامه برای بررسی ارتباط نامتقارن احساسات سرمایه‌گذاران با بازده و نوسان‌های شاخص کل، از مدل غیرخطی مارکوف سوئیچینگ استفاده شد. همچنین برای بررسی تأثیر شوک‌های وارد شده به هریک از متغیرهای پژوهش، از توابع واکنش آنی استفاده شد. برای تخمین مدل پژوهش، از نرم‌افزارهای ایویوز ۱۲ و آکس متریکس ۸ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج تخمین وجود رابطه نامتقارن بین احساسات سرمایه‌گذاران، بازده و نوسان‌های شاخص کل را در رژیم‌های رونق و رکود تأیید می‌کند. در دوران صعودی بازار سرمایه، واکنش سرمایه‌گذاران به نوسان‌های بازار مثبت و شدید است؛ اما در دوران رکود واکنش سرمایه‌گذاران به نوسان‌های بازار منفی است. از سوی دیگر، افزایش بازده در روند نزولی بازار، واکنش منفی سرمایه‌گذاران و در روند رکود، واکنش مثبت آن‌ها را به همراه داشته است. همچنین نتایج استخراج توابع واکنش آنی نشان می‌دهد که شوک وارد شده به هر متغیر، در دوران رونق و رکود واکنش متفاوتی به همراه دارد.
نتیجه‌گیری: طبق نتایج پژوهش، احتمال ماندگاری بازار در رژیم رونق ۴۱/۵۴ درصد و در رژیم رکود ۵۸/۴۶ درصد است. این موضوع گویای آن است که تمایل بازار سرمایه، به ماندگاری در رژیم رکود بیشتر است. همچنین خروجی توابع واکنش آنی استخراج شده از مدل، نشان داد که شوک‌های احساسی می‌توانند به تأثیرهای چشمگیری روی بازده بازار سهام منجر شوند. این تأثیرها می‌توانند در رژیم‌های مختلف بازار (رونق یا رکود) متفاوت باشند. نتایج پژوهش حاضر در خصوص تأثیر احساسات سرمایه‌گذاران بر میزان بازده و نوسان‌های بازار بورس، آگاهی بیشتری را در اختیار سرمایه‌گذاران و نهادهای تصمیم‌گیرنده قرار می‌دهد تا مسئولان اجرایی بتوانند راه‌کاری را برگزینند که ضمن کنترل اخبار و شایعاتی که واکنش سرمایه‌گذاران را برمی‌انگیزاند، در جهت افزایش آگاهی سرمایه‌گذاران و کاهش نوسان‌های بازار اقدام کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Asymmetric Relationship between Investor Sentiments and Fluctuations in the Overall Index via the Markov Switching Method

نویسندگان [English]

  • keyvan Shahab Lavasani 1
  • Leila Shabani Rezvani 2
  • Mohammad Ebrahim Samavi 3
1 Assistant Prof., Department of Banking Management, Faculty of Management and Accounting, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 MSc., Department of Financial Engineering and Management, Irshad Damavand Institute of Higher Education, Tehran, Iran.
3 PhD. Department of Financial Engineering, Faculty of Management and Economics, Research Science Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
Behavioral finance research delves into how investors' perceptions of the capital market and the decisions they make are influenced by psychological factors, ideas, and their willingness to take risks. In addition, it tries to identify the investors’ decisions by investigating the psychological factors. The researchers have tried for several decades to explore the direct relationship between the sentiments and total index return by linear methods permanently. However, this research examines the asymmetrical relationship between investors' sentiments and fluctuations in the total index, categorized into recession and boom regimes. Generating instantaneous response functions based on regimes enables a comprehensive investigation of how investors' sentiments impact market fluctuations in distinct market conditions. Investors' perceptions of total index fluctuations revealed significant losses during various periods of market collapse. Consequently, this study explores the connection between the total index's behavior and investors' sentiments.
 
Methods
Four criteria were used in this research to assess the sentiments indirectly. First, the sentiments hybrid index was extracted in the 2011-2021 period using the main components analysis method. Then, the non-linear Markov switching model was used to investigate the asymmetric relationship between investors' sentiments and total index returns and fluctuations. Moreover, instantaneous response functions were used to investigate the effect of shocks on each research variable. Eviews12 and OxMetrics8 software types were used to estimate the research model.
 
Results
The findings affirm the presence of an asymmetric relationship between investors' sentiments, returns, and total index fluctuations during both recession and boom periods. Investors' reactions to market fluctuations were found to be positive and significant during the upward market trend of the capital market. However, investors' reactions to market fluctuations were negative during the downward market trend. Furthermore, the study revealed that an increase in returns during a bearish market trend elicited a negative response from investors, while in an upward market trend, it triggered a positive reaction. Moreover, extraction results of instantaneous response functions showed that the inserted shocks to the variables in recession and boom periods may lead to different reactions.
 
Conclusion
As per the research findings, the likelihood of market continuity stands at 41.54% during the boom regime and 58.46% during the recession regime. This shows the fact that the capital market's tendency to persist in the recession period is higher. Moreover, an examination of the derived instantaneous response functions from the model revealed that sentiment shocks can substantially alter stock market returns. The nature of these effects may vary depending on the prevailing market conditions (be it during a recession or a boom). The outcomes of this study enhance the understanding of investors and decision-making institutions regarding the impact of investor sentiments on capital market fluctuations and returns. This insight empowers decision-makers to formulate policies aimed at managing the impact of influential news and rumors, ultimately leading to heightened investor awareness and a reduction in market volatility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Investors’ sentiments
  • Total index return
  • Instantaneous response functions
  • Markov Switching

مراجع

آقابابائی، محمدابراهیم و مدنی، سعید (1400). بررسی احساسات سرمایه‌گذاران و همزمانی بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز مدیریت مالی، 11(34)، 95-115.
توحیدی، محمد (1399). استخراج شاخص ترکیبی گرایش احساسی در بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 8(2)، 49-68.
جمشیدی، ناصر؛ قالیباف اصل، حسن؛ فـدایی نـژاد، محمـد اسـماعیل (1398). بررسـی سوگیری‌های رفتـاری و عملکـرد سرمایه‌گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 21(2)، 143- 164.
حاجیان نژاد، امین؛ امیری،‏ هادی؛ خرم کوهی، علی (1401). تحلیل تأثیر احساسات سرمایه‌گذاران بر واکنش به اخبار سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. نشریه پژوهش‌های حسابداری مالی، 14(1)، 1-20.
حسینی، سیدعلی و مرشدی، فاطمه (1398). تأثیر احساسات سرمایه گذاران بر پویایی معاملات بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 11(44)، 1-22.
دادگر، یداله؛ درگاهی، حسن؛ قلی‌زاده، سعید (1402). نقش احساسات سرمایه‌گذاران و رفتار دولت در نوسانات بازار بورس اوراق بهادار تهران: رویکرد اقتصاد رفتاری. فصلنامه علمی نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 10(1)، 191-214.
رجبی، احسان (1400). تأثیرپذیری تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران نسبت به اخبار غیرواقعی در بورس تهران. سیاست‌های مالی و اقتصادی، 9(34)، 103-127.
سعید اردکانی، سعید؛ بهلکه آی‌ناز؛ میرزاد، نگار؛ توسلی، طاهره السادات (1394). بررسی واکنش سرمایه‌گذاران نسبت به رویدادهای ناگهانی در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 17(1)، 103-122.
سعیدی، علی؛ فرهانیان، سید محمدجواد (1390). رفتار توده‌وار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. بورس اوراق بهادار تهران، 4(16)، 175-198.
سوری، علی (1394). اقتصادسنجی جلد (2)همراه با کاربردEviews,Stata ، تهران: نشر فرهنگ اسلامی.
شیخ‌الاسلامی، عبدالرضا؛ باقری خلیلی، فاطمه؛ محمودی آبادی، عباس (1391). کاهش متغیرهای ورودی در فرایند مدل‌سازی تصادفات آزادراه‌ها با استفاده از روش تجزیه‌وتحلیل مؤلفه اصلی. مهندسی حمل‌ونقل، 3(4)، 325-338.
کباری، مجتبی؛ فدایی نژاد، محمد اسماعیل؛ اسدی، غلامحسین؛ حمیدی زاده، محمدرضا (1395). رفتار توده‌واری در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس ریزساختار بازار (مطالعه موردی: شرکت مخابرات). تحقیقات مالی، 18(3)، 519-540.  
کشاورز حداد، غلامرضا؛ ابراهیمی، سیدبابک و جعفرعبدی، اکبر (1390). بررسی سرایت تلاطم میان بازدهی سهام صنعت سیمان و صنایع مرتبط با آن در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 16(47)، 129-162.
مهتدی، اعظم؛ حجازی، رضوان؛ حسینی، سید علی؛ مؤمنی، منصور (1397). به‌کارگیری تکنیک تحلیل مؤلفه‌های اصلی در داده‌کاوی متغیرهای مؤثر بر بازده سهام. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 10(37)، 25-52.
مهرآرا، مریم؛ سیاح ملی، شمس السادات (1395). عوامل روانی در سرمایه‌گذاری؛ مالی رفتاری. کنفرانس بین‌المللی ایده‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
 
References
Brown, G. W. & Cliff, M. T. (2004). Investor sentiment and the near-term stock market. Journal of Empirical Finance, 11(1), 1-27.
Chue, TK., Gul, FA. & Mian., GM. (2019). Aggregate investor sentiment and stock return synchronicity. Journal of Banking & Finance, 108, 105628.
Dadger, Y., Dargahi, H. & Qolizadeh, S. (2023). The role of investors' emotions and government's behavior on the fluctuations of the Tehran stock exchange market: a behavioral economics approach. Scientific Quarterly of Applied Economic Theories, 10(1), 191-214. (in Persian)
Fama, E. F. (1970). Efficient Capital markets: A Review of Theory and Empirical Work. Journal of Finance, 25(2), 383-417.
Goldfeld, S.M. & Quandt, R.E. (1973). A Markov model for switching regressions. Journal of Econometrics, 1(1), 3-15.
Hajiannejad, A., Amiri, H. & Khorram Kouhi, A. (2022). Analysis of the effect of     investors' emotions on the reaction to the news of profits of companies listed on the Tehran Stock Exchange. Journal of Financial Accounting Research, 14 (1), 1-20. (in Persian)
Hamilton, J. D. (1989). A new approach to the economic analysis of nonstationary time series and the business cycle. Journal of the Econometric Society, 57(2), 357-384.
He, G., Zhu, Sh. & Gu, H. (2020). The Nonlinear Relationship between Investor Sentiment, Stock Return, and Volatility. Discrete Dynamics in Nature and Society, 1-11. https://doi.org/10.1155/2020/5454625
Hu, J., Sui, Y. & Ma, F. (2021). The measurement method of investor sentiment and its relationship with stock market. Computational Intelligence and Neuroscience, 1-11.
Jamshidi, N., Ghalibaf Asl, H. & Fadaie Nejad, M. E. (2019). Studying the Overconfidence and Representativeness Biases of Individual Investors in Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 21(2), 143-164. doi: 10.22059/frj.2019.266852.1006745 (in Persian)
Kabari, M., Fadainejad, M., Asadi, Gh. & Hamidizadeh, M. (2015). Crowd behavior in Tehran stock exchange based on market microstructure (Case study: telecommunications company). Financial Research, 18(3), 519-540. (in Persian)
Kim, T. & Ha, A. (2010). Investor sentiment and market anomalies. In 23rd Australasian Finance and Banking conference.
Labidi, C. & Yaakoubi, S. (2016). Investor sentiment and aggregate volatility pricing. The Quarterly Review of Economics and Finance, 61, 53-63.
Mehrara, M. & Sayah Melli, Sh. (2015). Psychological factors in investment; Behavioral finance. International conference of new ideas in management, economics and accounting. (in Persian)
Mohtadi, A., Hejazi, R., Hosseini, S.A. & Momeni, M. (2018). Applying the technique. The Financial Accounting and Auditing Researches, 10 (37), 25-52. (in Persian)
Ni, Z.X., Wang, D.Z. & Xue, W.J. (2015). Investor Sentiment and Its Nonlinear Effect on Stock Returns—New Evidence from The Chinese Stock Market based on Panel Quantile Regression Model. Economic Modelling, 50, 266–274.
Rajabi, E. (2021). The Impact of unrealistic news on investors' decisions in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Fiscal and Economic Policies, 9(34), 103-127.
 (in Persian)
Saeida Ardakani, S., Bahlakeh, A., Mirzad, N. & Tavassoly, T. S. (2015). A review of investors’ reaction to unexpected events in Tehran Stock Exchange. Financial Research Journal, 17(1), 103-122. doi: 10.22059/jfr.2015.52759 (in Persian)
Saeidi, A. &  Farhanian, S.M.J. (2011). Mass behavior of investors in Tehran Stock Exchange. Tehran Stock Exchange, 4(16),175-198. (in Persian)
Sheikholeslami, A., Bagheri Khalili, F. & Mahmoodabadi, A. (2012). Application of Principal Component Analysis as a Variables Reduction Technique in Freeway Accident Prediction Models (A Case Study). Journal of Transportation Engineering, 3(4), 325-338.
(in Persian)
Siganos, A., Vagenas-Nanos, E. & Verwijmeren, P. (2014). Facebook's daily sentiment and international stock markets. Journal of Economic Behavior & Organization, 107(Part B), 730–743.
Suri, A. (2014). Econometrics volume (2) with the application of Eviews, Stata. Tehran: Farhang Islami. (in Persian)
Tohidi, M. (2020). Extracting Composite sentiment Index for Tehran Stock Exchange. Journal of Asset Management and Financing, 8(2), 49-68. doi: 10.22108/amf.2019.116219.1402  (in Persian)
Wang, W. (2019). Institutional investor sentiment, beta, and stock returns. Finance Research Letters, 101374.37. https://doi.org/ 10.1016/j.frl.2019.101374.
Wang, W., Su, C. & Duxbury, D. (2022). The conditional impact of investor sentiment in global stock markets: A two-channel examination. Journal of Banking & Finance, 138. https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2022.106458
Zhang, J., Yin, M., Han, J. & Aroskar, R. (2019). Why is asset-light strategy necessary? An empirical analysis through the lens of cost stickiness. Tourism Management Perspectives, 32, 100571.‏
Zouaoui, M., Nouyrigat, G. & Beer, F. (2011). How does investor sentiment affect stock market crises? Evidence from panel data. Financial Review, 46(4), 723-747.
تحقیقات مالی
دوره 25، شماره 4
1402
صفحه 661-687

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار