الگوریتم کشف معاملات مشکوک در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس مدل معاملات جعلی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مالی و بیمه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مالی و بیمه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری، گروه مالی و بیمه، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22059/frj.2023.91914

چکیده

هدف: این پژوهش دست‌کاری قیمت سهام را در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می‌کند و به شناخت و کشف دست‌کاری قیمت سهام با استفاده از الگوریتم ریاضی spoof trading می‌پردازد. این پژوهش بر دست‌کاری معامله‌محور تمرکز کرده است که در آن، دست‌کاری‌کنندگان سفارش‌های خریدوفروش را برای کنترل قیمت سهام وارد سامانه می‌کنند.
روش: در این پژوهش با استفاده از مجموعه‌ای از داده‌های دست‌چین‌شده مربوط به معاملات لحظه‌ای، 50 شرکت دست‌کاری‌شده انتخاب و مشخصات و الگوهای سهم‌های دست‌کاری‌شده در این شرکت‌ها، در بازه زمانی 1392 تا 1395 بررسی شده است. در ادامه، از پنل دیتا و آزمون‌های اف لیمر، هاسمن، هم‌انباشتگی، ناهم‌سانی واریانس و تورم واریانس و سپس، آزمون‌های اقتصادسنجی مربوط به ‎دست‌کاری قیمت، از جمله آزمون‌های مانایی، خودهم‌بستگی، کشیدگی، چولگی، تسلسل و وابستگی دیرش استفاده شده است. در انتها نیز برای سنجش کارایی الگوریتم مدنظر، از شبکه عصبی بهره گرفته شده و نتایج در قالب ماتریس تشخیص الگو ارائه شده است.
یافته‌ها: یافته ­ها حاکی از آن است که نتایج حاصل از آزمون‌های اقتصادسنجی با نتایج به‌دست‌آمده از الگوریتم طراحی‌شده هم‌خوانی دارد. همچنین فرضیه­های ارائه شده در این پژوهش تأیید شدند.
نتیجه‌گیری: نتایج بررسی الگوریتم طراحی‌شده نشان داد که کارایی الگوریتم استفاده‌شده در جهت شناسایی معاملات مشکوک 4/90 درصد بوده است که این سطح از کارایی، برای پذیرش یک الگوریتم بسیار عالی است. همچنین با تأیید فرضیه‌های این پژوهش، این نتیجه حاصل شد که قیمت‌های ارائه‌شده در بخش سفارش‌های خریدوفروش و همچنین، میزان حجم ارائه‌شده در بخش سفارش‌های خریدوفروش در ردیف‌های اول و دوم تابلوی معاملات در شناسایی دست‌کاری قیمت مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Algorithm for detecting suspicious transactions in Tehran Stock Exchange based on fake transaction model

نویسندگان [English]

  • Reza Tehrani 1
  • Saeed Falahpor 2
  • Hamid Nour alidokht 3
1 Prof., Department of Finance and Insurance, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Finance and Insurance, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 PhD student, Department of Finance and Insurance, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار